Giải Công dân 6 sách Cánh diều, bài 3: Siêng năng, kiên trì

I. Khởi động trang 15
Quan sát hình dưới đây và cho biết hai bạn có biểu hiện nào trong học tập?

Trả lời:
- Bạn nữ: Chăm chỉ, kiên trì giải bài toán khó, động viên bạn cùng làm bài.
- Bạn nam: Nản chí khi thấy bài khó, không kiên trì làm bài, học tập.

1. Thế nào là siêng năng, kiên trì?
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi trang 15, 16
Rô–i (Robby) 11 tuổi đã vào lớp trong bài học dương cầm đầu tiên. Ngay từ những ngày đầu, Rô–bi đã tỏ ra rất ham học. Nhưng càng cố gắng, Rô–bi càng thiếu khả năng cảm thụ âm nhạc cần thiết để tiến bộ. Biết vậy, Rô–bi rất nghiêm túc trong việc ôn lại những bài học và những bản nhạc sơ đẳng mà cô giáo giao cho. Sau nhiều tháng ròng rã, Rô–bi miệt mài cố gắng và cô giáo vẫn cứ lắng nghe, động viên cậu.
Thế rồi một hôm nọ, mẹ Rô–bị ốm nặng nên cậu không đến học được nữa. Mấy tháng sau đó, cô giáo thông báo cho học sinh của mình về buổi diễn tấu sắp tới. Gặp cô giáo, Rô–bi nói rằng cậu sẽ tham dự biểu diễn, vì cậu vẫn luyện tập suốt thời gian qua.
Đến giờ biểu diễn, Rô–bi mở nắp đàn lên và bắt đầu. Cô giáo hoàn toàn bất ngờ khi thấy Rô–bi biểu diễn nhạc của Mô–da (Mozart). Cậu đã chơi những giai điệu từ nhẹ nhàng êm dịu đến hùng tráng, trong sự phối âm tuyệt diệu của nhạc Mô–da đã kết thúc trong một âm thanh huy hoàng, mạnh mẽ và mọi người đều đứng lên vỗ tay. Không nén được xúc động, cô giáo chạy lên sân khấu và vòng tay ôm lấy Rô–bi trong hạnh phúc.
a) Vì sao Rô-bi vẫn tiếp tục luyện tập, dù không được mẹ đưa đến lớp?
b) Điều gi giúp Rô-bi thành công trong buổi biểu diễn âm nhạc?
c) Em hiểu thả nào là siêng năng, kiên trì?
Trả lời:
a, Rô-bi vẫn tiếp tục luyện tập, dù không được mẹ đưa đến lớp vì sự kiên trì, chăm chỉ luyện tập và lòng yêu thích âm nhạc của cậu.
b, Điều giúp Rô-bi thành công trong buổi biểu diễn âm nhạc chính là sự siêng năng và kiên trì.
c, Siêng năng là tính cách lầm việc tự giác, cần cù, chịu khó, thường xuyên của con người.
Kiên trì là tính cách làm việc miệt mài, quyết tâm giữ và thực hiện ý định đến cùng, dù gặp khó khăn, trở ngại cũng không nản chí.

2. Biểu hiện của siêng năng, kiên trì
Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi


a, Các nhân vật trong ảnh trên đã làm việc như thể nào ?
b, Tính siêng năng, kiên trì được biên hiện như thể nào trong học tập, lao động và trong cuộc sống?
Trả lời:
a, Các nhân vật trong ảnh trên đã làm việc vô cùng chăm chỉ.
Bức tranh 1: Ngoài giờ học các bạn còn chăm sóc vườn rau
Bức tranh 2: Khi thấy bài tập khó phải quyết tâm làm bằng được
Bức tranh 3: Các bác nông dân miệt mài làm việc sẽ có mùa màng bội thu
Bức tranh 4: Phải thường xuyên chăm sóc vườn cây mới có ngày hái quả
b, Tính siêng năng, kiên trì được biên hiện trong học tập, lao động và trong cuộc sống là:
Trong học tập chăm chỉ học bài, làm bài tập về nhà và chăm chỉ lắng nghe cô giáo giảng bài.
Trong lao động chăm chỉ làm việc, kiên trì những cách làm mới, hiệu quả.
Trong cuộc sống luôn luôn cố gắng biến bản thân trở thành người tốt nhất, luôn trau dồi kiến thức hằng ngày, làm việc gì cũng làm đến cùng.

3. Ý nghĩa của siêng năng và kiên trì
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi trang 17
Tho-mát Ê-đi-xơn (Thomas Edison) là nhà phát minh vĩ đại. Để làm ra bóng đèn điện, Ê-đi-xơn đã thực hiện hàng ngàn thí nghiệm. Khi liên tiếp gặp thất bại, bị công kích là “người hoang tưởng”, Ê-đi-xơn vẫn không nản chí, luôn trung thành với khát vọng của bản thân.
Ê-đi-xơn miệt mài làm việc và cuối cùng đã thành công.
Nhờ sự nỗ lực, kiên trì miệt mài không ngừng nghỉ của Ê-đi-xơn, nhân loại đã có được ánh sáng của đèn điện như ngày hôm nay.
a) Qua thông tin trên, theo em siêng năng, kiên trì đã mang lại kết quả gì cho Ê-đi-xơn?
b) Siêng năng, kiên trì có ý nghĩa như thể nào đối với mỗi cá nhân và xã hội?
Trả lời:
a, Qua thông tin trên, theo em siêng năng, kiên trì đã mang lại kết quả cho Ê-đi-xơn đã mang đến cho nhân loại ánh sáng đèn điện như ngày nay.
b, Siêng năng, tiên trì có ý nghĩa giúp con người thành công, hạnh phúc trong cuộc sống.

Luyện tập trang 18.
Câu 1. Có người cho rằng, siêng năng, kiên trì là nguồn gốc và điều kiện để dẫn đến thành công. Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến trên? Vì sao?
Trả lời:
Em đồng ý với ý kiến trên vì chỉ có siêng năng, kiên trì mới giúp bạn đạt được hiệu quả trong công việc và là điều kiện tiên quyết dẫn đến thành công.
Vì chỉ có siêng năng, kiên trì, chăm chỉ, chịu khó làm mọi việc thì con người mới có những nền tảng vững chắc để vươn tới thành công. Còn lười biếng, lười nhác mọi việc không đến đâu khó mà có kết quả.

Câu 2. Em đồng ý với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
A. Trong thời đại công nghiệp 4.0, con người càng cần phải siêng năng, kiên trì.
B. Ai cũng cân phải siêng năng, kiên trì.
C. Những người thông minh không cản phải siêng năng, kiên trì.
Trả lời:
Em đồng ý với ý kiến a và b. Trong thời đại công nghiệp nếu chúng ta không học hỏi nhiều hơn nữa, siêng năng hơn nữa thì sẽ bị đi lùi và không thế nào phát triển được. Bên cạnh đó người thông lại càng phải siêng năng và kiên trì vì nếu không có cần cù thì thông minh cũng không thể làm lên gì cả.

Câu 3. Buổi tối, Hải làm bài tập Tiếng Anh. Những bài đầu Hải giải rất nhanh, nhưng đến các bài sau Hải đọc thấy khó quá bèn suy nghĩ: “Mình sẽ không làm nữa, sang nhờ bạn Hoàng giải hộ”. Nhưng rồi, Hải lại bắn khoăn: “Liệu Hoàng có nhà không? Thôi, giờ sang nhà Liên chép bài của bạn vẫn chưa muộn, vì Liên ở ngay gần nhà mình”.
a) Em có đồng ý với suy nghĩ của Hải thông? Vĩ sao?
b) Nếu em là bạn của Hải, em có thê khuyên Hải điểu gì?
Trả lời:
a, Em không đồng ý với suy nghĩ của Hải. Vì nếu gặp bài tập khó thì mình phải tìm những cách giải khác tốt hơn, như thế sẽ vận động khả năng tư duy và nhớ lâu hơn.
b, Nếu em là bạn của Hải, em có thê khuyên Hải có thể lên mạng tìm cách giải các bài khác tương tự, hoặc gọi điện hỏi bạn cách giải chứ không phải chép bài bạn.

Câu 4. Kể về một tấm gương siêng năng, kiên trì mà em biết. Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp.
Trả lời:
Thầy Nguyễn Ngọc Kí dù ông bị bệnh và bị bại liệt cả 2 tay, nhưng ông đã cố gắng vượt qua số phận của mình luyện viết chữ bằng hai chân và trở thành nhà giáo ưu tú, là người thầy đầu tiên của Việt Nam dùng chân để viết.

Câu 5. Em hiểu thế nào về câu nói “Có công mài sắt có ngày nên kim”?
Trả lời:
“Có công mài sắt có ngày nên kim” muốn khuyên răn chúng ta rằng chỉ khi có lòng quyết tâm và kiên trì thì bất cứ khó khăn nào ta cũng có thể vượt qua để đạt được thành công như mong muốn. Chúng ta có nhận thấy được rằng từ xưa đến này hầu hết những con người thành công là đều nhờ vào ý chí và lòng kiên trì của mình.

Vận dụng trang 18
Câu 1. Phát động chiến địch “Kiên trì không bỏ cuộc”. Cả lớp lập một bản cam kết từ đầu năm học về việc tập thể dục 10 phút mỗi buổi sáng.
Bản cam kết ghi rõ:
Nội dung cam kết,
Thời gian,
Điều kiện;
Thành phần tham gia.
Người lập cam kết ghi rõ họ, tên và kí, người tham gia cam kết cũng nghỉ rõ họ tên và kí, bỏ mẹ kí người làm chứng.
Cuối mỗi tuần thống kê, tổng kết xem ai là người kiên trì thực hiện được đúng.
Trả lời:

BẢN CAM KẾT

Tên em là:.....Học sinh lớp...... Trường......
Nội dung cam kết: Mỗi buổi sáng cả lớp 6B sẽ dành 10 phút để tập thể dục.
Thời gian: Từ 8h-8h10 từ thứ hai đến thứ 6 trong cả năm học.
Điều kiện: Các bạn trong lớp có mặt đúng giờ trước sân nhà thể chất, xếp hàng ngay ngắn và đầy đủ.
Thành phần tham gia: Tập thể lớp 6B

Cuối mỗi tuần thống kê, tổng kết xem ai là người kiên trì thực hiện được đúng.

Câu 2. Em hãy lập kế hoạch rèn luyện tính siêng năng, kiên trì của cá nhân và tự đánh giá thực hiện của mình.
Trả lời:
Kế hoạch rèn luyện tính siêng năng của bạn thân
Sáng: dậy từ 6 giờ rèn luyện sức khoẻ
Chiều: Học bài mới
Tối: Làm bài mới, giúp mẹ.