Giải Công nghệ 7 sách Kết nối, bài 15: Nuôi cá ao

Câu hỏi trang 73: Ao nuôi cá cần chuẩn bị như thế nào? Khi nuôi cá trong ao cần chú ý những vấn đề gì?
Trả lời:
* Chuẩn bị khi nuôi cá ao:
- Chuẩn bị ao nuôi
- Chuẩn bị cá giống
* Những lưu ý khi nuôi cá trong ao
- Chuẩn bị ao nuôi cá:
+ Tháo cạn hoặc bơm cạn nước để bắt sạch cá còn sót lại trong ao, vệ sinh đáy ao, xung quanh ao và phơi ao;
+ Cần phải hút bớt lớp bùn (đối với ao đất có lớp bùn dày dưới đáy) sau đó tiến hành rắc vôi bột từ 7 đến 10 kg/100 m2 đáy ao, phơi đáy ao khoảng 3 - 5 ngày
+ Tiến hành lấy nước vào ao (khi lấy nước cần lọc qua túi lưới nhằm tránh cá tạp vào ao).
- Chuẩn bị cá giống:
+ Cá giống cần đồng đều, khoẻ mạnh, không mang mầm bệnh, màu sắc tươi sáng, phản ứng nhanh nhẹn và có kích cỡ phù hợp. (Một số loài cá thường được nuôi trong ao là cá chép, cá trắm cỏ,...)
+ Vận chuyển cá giống: Cá giống được chứa trong các túi nylon hoặc dụng cụ chuyên dùng chứa nước sạch có cung cấp khí oxygen, được vận chuyển đến ao nuôi vào lúc thời tiết mát như buổi sáng, chiều mát hoặc ban đêm.
+ Thả cá giống: Cá giống được thả từ từ cho quen với môi trường nước mới, thao tác nhanh, nhẹ nhàng, tránh xây xát.
- Khi nuôi cá trong ao cần chú ý những vấn đề:
+ Chuẩn bị ao nuôi và cá giống.
+ Chăm sóc, phòng và trị bệnh cho cá.
+ Thu hoạch cá nuôi trong ao.

I. Chuẩn bị ao nuôi và cá giống
Câu hỏi trang 73. Đọc nội dung mục I.1 và sắp xếp các bước trong quy trình chuẩn bị ao nuôi cá theo các gợi ý sau: tát cạn ao; hút bùn và làm vệ sinh ao, phơi đáy ao, bắt sạch cá còn sót lại, lấy nước mới vào ao, rắc vôi khử trùng ao.
Trả lời:
Sắp xếp các bước trong quy trình chuẩn bị ao nuôi cá:
- Tát cạn ao
- Bắt sạch cá còn sót lại
- Hút bùn và làm vệ sinh ao
- Rắc vôi khử trùng ao
- Phơi đáy ao
- Lấy nước mới vào ao

Câu hỏi trang 74. Quan sát Hình 15.1 và cho biết gia đình và địa phương em thường nuôi cá trong các loại ao nào? Theo em, việc rắc vôi bột khi vệ sinh đáy ao có tác dụng gì?
Trả lời:
- Địa phương em Ninh Thuận thường nuôi cá trong ao xây và ao nổi, ke bờ.
- Việc rắc vôi bột khi vệ sinh đáy ao có tác dụng:
+ Hạ phèn, giảm phèn đáy ao, ngăn ngừa nhiễm phèn xì phèn khi cấp nước vào ao.
+ Diệt tạp, trừ mầm bệnh, vi khuẩn có hại còn tồn tại trong ao từ vụ nuôi trước.
+ Tăng độ pH của đất đáy ao, từ đó giải phóng phốt pho trong trầm tích giúp cho các sinh vật phù du phát triển, tạo nguồn thức ăn cho tôm cá.
Khám phá

Em hãy nêu tóm tắt kĩ thuật chuẩn bị cá giống.
Trả lời:
Tóm tắt kĩ thuật chuẩn bị cá giống:
- Chọn cá giống: cá giống cần đồng đều, khoẻ mạnh, không mang mầm bệnh, màu sắc tươi sáng, phản ứng nhanh nhẹn và có kích cỡ phù hợp. (Một số loài cá thường được nuôi trong ao là cá chép, cá trắm cỏ,...)
- Vận chuyển cá giống: Cá giống được chứa trong các túi nylon hoặc dụng cụ chuyên dùng chứa nước sạch có cung cấp khí oxygen, được vận chuyển đến ao nuôi vào lúc thời tiết mát như buổi sáng, chiều mát hoặc ban đêm.
- Thả cá giống: Cá giống được thả từ từ cho quen với môi trường nước mới, thao tác nhanh, nhẹ nhàng, tránh xây xát.

II. Chăm sóc và phòng, trị bệnh cho cá
Câu hỏi trang 75. Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu về các loại thức ăn cho cá hiện đang được sử dụng nhiều ở nước ta.
Trả lời:
Các loại thức ăn cho cá hiện đang được sử dụng nhiều ở nước ta:
- Thức ăn tự nhiên: động vật lẫn thực vật, có sẵn trong tự nhiên biển, sông, ao, hồ,... như thực vật phù du, động vật phù du, các vi khuẩn, mùn đáy, chất vẩn,…
- Thức ăn tươi sống: Các loại cá trê, trắm cỏ, rô phi,... có thể sử dụng thức ăn tươi sống như rau xanh, cá tạp, giun, ốc,... Thức ăn này chỉ cần rửa sạch trước khi chế biến, băm, đập, nghiền nhỏ rồi cho cá ăn ngay khi thức ăn còn tươi. Loại thức ăn này có nhược điểm dễ gây ô nhiễm khi bị thừa và có thể truyền bệnh cho cá nuôi.
- Thức ăn tự chế: rau cỏ, cá tạp, ốc , thóc ngâm,… phối trộn với các loại bột rồi cho cá ăn.
- Thức ăn công nghiệp: lúa mì, cám gạo; bột ngô; sắn,…

Khám phá. Em hãy cho biết tại sao phải giảm lượng thức ăn vào ngày thời tiết xấu hoặc khi nước ao bị bẩn.
Trả lời:
Phải giảm lượng thức ăn vào ngày thời tiết xấu hoặc khi nước ao bị bẩn vì:
- Thời tiết xấu, cá tập trung ngoi lên ăn, gây thiếu ô xi, nguy hiểm cho sự sống của cá.
- Nước ao bẩn sẽ ảnh hưởng đến việc bắt mồi, khả năng tiêu hóa và sức khỏe của cá.

Khám phá. Theo em, việc bổ sung nước sạch, hoặc sử dụng thiết bị hỗ trợ như máy bơm, máy quạt nước,... có tác dụng gì với cá nuôi?
Trả lời:
Việc bổ sung nước sạch, hoặc sử dụng thiết bị hỗ trợ như máy bơm, máy quạt nước,.. có tác dụng:
- Sục khí oxy vào trong nước giúp môi trường nước ao sạch, trong lành hơn, có nhiều oxy cho cá hô hấp, phát triển khỏe mạnh nhất có thể.
- Giúp cho ao nuôi trở nên sạch sẽ hơn, có thể thổi được thức ăn thừa khi cho thủy sản ăn nổi lên mặt nước giúp hỗ trợ cho việc dọn vệ sinh ao nuôi.
- Giúp giảm được nhiều chi phí vận hành, cải thiện hiệu quả sản xuất và tăng năng suất trong quá trình sử dụng trong việc nuôi cá.

III. Thu hoạch cá nuôi trong ao
Câu hỏi trang 76. Theo em, hình thức “thu tỉa” được áp dụng trong trường hợp nào và có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
- Hình thức “thu tỉa” được áp dụng trong trường hợp: Khi cá lớn, mật độ cá nuôi dày,
- Ý nghĩa: Nhằm giảm mật độ đàn cá nuôi trong ao bằng hình thức kéo lưới, lọc con to đem bán trước, con nhỏ để nuôi thêm.

Kết nối năng lực. Em hãy nêu một số dụng cụ thường được sử dụng để thu hoạch cá.
Trả lời:
Một số dụng cụ thường được sử dụng để thu hoạch cá:
- Lưới
- Thùng chứa
- Sục tạo oxy
- Máy bơm

Câu hỏi trang 78. Trình bày các bước trong quy trình kĩ thuật nuôi cá trong ao.
Trả lời:
Các bước trong quy trình kĩ thuật nuôi cá trong ao:
- Bước 1: Chuẩn bị ao nuôi cá.
- Bước 2: Chuẩn bị cá giống.
- Bước 3: Chăm sóc và phòng trị bệnh cho cá.
- Bước 4: Thu hoạch cá nuôi trong ao.

Nêu những điều cần chú ý trong quy trình chăm sóc, thu hoạch cá trong ao.
Trả lời:
* Chăm sóc, phòng và trị bệnh cho cá:
- Thức ăn và cho cá ăn:
+ Khi mới thả cá, dùng thức ăn viên nổi có hàm lượng protein từ 30% đến 35%, cỡ khoảng 1 – 2 mm.
+ Khi cá lớn, dùng thức ăn viên nổi có hàm lượng protein từ 28% đến 30%, cỡ khoảng 3 – 4 mm.
+ Hằng ngày cho cá ăn hai lần vào khoảng 8 – 9 giờ sáng và khoảng 3 – 4 giờ chiều bằng thức ăn viên nổi với lượng thức ăn chiếm từ 3% đến 5% khối lượng cá trong ao. (Vào những ngày thời tiết xấu, nước ao bẩn, lượng thức ăn giảm đi).
- Quản lí chất lượng nước ao nuôi cá:
+ Cần bổ sung nước sạch bù đắp phần nước bay hơi hoặc thay nước sạch hàng tuần (ở nơi khó thay nước định kì thi sử dụng chế phẩm vi sinh làm sạch nước ao)
+ Nếu là ao đất, định kì cắt cỏ, vệ sinh quanh ao, hạn chế sự che phủ vào ao nuôi, luôn giữ cho nước ao có màu xanh nõn chuối.
+ Chuẩn bị các thiết bị hỗ trợ nhằm cung cấp oxygen cho cả trong ao như máy bơm, máy phun mưa, máy quạt nước,...
- Phòng, trị bệnh cho cá:
+ Thăm ao hằng ngày, quan sát hoạt động bơi, bắt mỗi, tình trạng sử dụng thức ăn của cá nuôi đề kịp thời điều chỉnh thức ăn, cách cho ăn, chất lượng nước ao.
+ Khi thấy có hiện tượng bất thường cần quan sát và nhanh chóng đưa phương án xử lí. (Ví dụ: Khi thấy hiện tượng cá ngạt, nỗi đầu cần bật ngay máy quạt nước hoặc máy bơm, máy phun mưa,...
+ Khi thấy cá có dấu hiệu bất thường cần liên hệ ngay với kĩ sư thuỷ sản để được tư vấn và xử lí bệnh kịp thời).
* Thu hoạch cá nuôi trong ao:
- Khi cá trong ao đạt kích cỡ thương phẩm thì tiến hành thu hoạch.
- Cá thu hoạch được đưa vào dụng cụ chứa nước sạch có cung cấp khí oxygen, vận chuyển đến nơi chế biến, tiêu thụ ngay trong ngày.

Câu hỏi trang 78: Em hãy cho biết có bao nhiêu hình thức thu hoạch cá nuôi trong ao. Khi nào thì áp dụng từng hình thức thu hoạch đó?
Trả lời:
Có hai hình thức thu hoạch cá nuôi trong ao:
- Thu tỉa: Khi cá lớn, mật độ cá nuôi dày, có thể đánh bắt bớt những con đạt kích cỡ thương phẩm nhằm giảm mật độ đàn cá nuôi trong ao bằng hình thức kéo lưới, lọc con to đem bán trước, con nhỏ để nuôi thêm.
- Thu toàn bộ: Khi đa số cá nuôi trong ao đạt kích cỡ thương phẩm thi tiến hành bơm, tháo cạn bớt 1/3 lượng nước, dùng lưới kéo từ 2 đến 3 mẻ lưới vào các thời điểm mát trong ngày, sau đó tát cạn và bắt sạch cá.