Giải Khoa học tự nhiên 6 sách Cánh diều, bài 6: Tính chất và sự chuyển thể của chất

Phần mở đầu trang 33. Có ba bình: một bình chứa nước, một bình chứ rượu uống và một bình chứa giấm ăn. Làm thế nào để phân biệt chúng?
Trả lời:
Ta phân biệt dựa vào một số đặc điểm và tính chất (màu sắc, mùi vị)
Cụ thể để phân biệt ba bình trên ta:
Căn cứ vào mùi vị của các chất ta có thể phân biệt được 3 chất này
Tuy nhiên với các chất mà chúng ta chưa biết rõ, tuyệt đối không nên phân biệt bằng cách thử mùi vị, vì có thể gây nguy hiểm cho bản thân.

I. Tính chất của chất
Câu hỏi thảo luận trang 33.
1. Em hãy nêu một số tính chất của nước giúp em phân biệt nước với các chất khác. Cho ví dụ.
2. Nêu một số tính chất vật lí của chất có trong mỗi vật thể ở các hình 6.1
Trả lời:
1. Tính chất của nước: Là chất lỏng, không màu, không mùi, không vị, sôi ở 100 độ C, hóa rắn ở 0 độ C thành nước đá và tuyết. Nước có thể hòa tan được nhiều chất rắn (đường, muối ăn,..), chất lỏng (axit, cồn...), và chất khí ( hidroclorua HCl, Amoniac NH3...)
2. Tính chất vật lí của:
Dây đồng: dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt
Kim cương: cứng, sáng lấp lánh
Đường: cứng, có vị ngọt, dễ tan trong nước
Dầu ô liu: thể lỏng, không dễ tan trong nước nhưng tan ở nhiệt độ cao, nổi trên mặt nước

Luyện tập 1 trang 33. Hãy kể tên một số tính chất vật lí khác của chất mà em biết.
Trả lời:
Một số tính chất vật lí khác: thể tích, nhiệt độ sôi, tính dẻo, tính cứng, tính tan, khối lượng...

Câu hỏi thảo luận 2 trang 33. Những đồ vật bằng sắt (khóa cửa, dây xích...) khi được bôi dầu mỡ sẽ không bị gỉ. Vì sao?
Trả lời:
Việc bôi dầu, mỡ, … trên bề mặt các dụng cụ bằng sắt là ngăn cách không cho sắt tiếp xúc với không khí ẩm nên không cho phản ứng hóa học xảy ra và sắt không bị gỉ.

Luyện tập 2 trang 34. Trong hình 6.2 hình nào mô tả tính chất vật lí, hình nào mô tả tính chất hóa học?
Trả lời:
Tính chất vật lí: hình a, b
Tính chất hóa học: hình c, d

II. Sự chuyển thể của chất
1. Sự nóng chảy và đông đặc
Câu hỏi thảo luận trang 35. Sự nóng chảy là gì, sự đông đặc là gì?
Trả lời:
Sự chuyển từ thể rắn sang thể lỏng gọi là sự nóng chảy. Sự chuyển từ thể lỏng sang thể rắn gọi là sự đông đặc.

Vận dụng 1 trang 35. Vì sao cần bảo quản những chiếc kem trong ngăn đá của tủ lạnh?
Trả lời:
Vì khi để kem ở nhiệt độ bình thường, kem sẽ tan chảy. Ở ngăn đá của tủ lạnh, kem mới đông cứng ( không bị tan chảy)

Luyện tập 3 trang 34. Hãy cho biết đá có những quá trình chuyển thể nào xảy ra khi đun nóng một miếng nến (paraffin) sau đó để nguội.
Trả lời:
Vừa có quá trình nóng chảy và vừa có quá trình đông đặc. Khi đun nóng, miếng nến từ thể rắn chuyển thành thể lỏng. Sau khi để nguội, nến đông đặc thành thể rắn.

2. Sự bay hơi và sự ngưng tụ
Vận dụng 2 trang 36. Trong sản xuất muối từ nước biển, quá trình chuyển thể nào của nước đã diễn ra?
Trả lời:
Trong sản xuất muối từ nước biển, đã diễn ra hiện tượng bay hơi. Khi gặp nhiệt độ cao, nước bay hơi còn lại là muối.

Luyện tập 4 trang 36. Trong mỗi trường hợp sau diễn ra quá trình bay hơi hay ngưng tụ?
1. Quần áo ướt khi phơi dưới ánh nắng sẽ khô dần
2. Tấm gương trong nhà tắm bị mờ khi ta tắm nước nóng
Trả lời:
1. Diễn ra hiện tượng bay hơi
2. Diễn ra hiện tượng ngưng tụ (Hơi nước bám vào tấm gương)

Câu hỏi thảo luận trang 36. Sự bay hơi và sự sôi khác nhau ở điểm nào?
Trả lời:
Sự sôi là sự bay hơi đặc biệt. Trong suốt thời gian sôi, nước vừa bay hơi tạo ra các bọt khí, vừa bay hơi trên mặt thoáng, đồng thời nhiệt độ của nước không thay đổi. Đối với một số chất lỏng khác, sự sôi cũng diễn ra tương tự.