Giải Khoa học tự nhiên 6 sách Chân trời, bài 44: Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trăng

Câu hỏi thảo luận 1. Quan sát hình 44.1 và cho biết Mặt Trăng có phải tự phát ra ánh sáng hay không? Vì sao?

Trả lời:
Mặt Trăng không tự phát ra ánh sáng. Mặt Trăng nhận ánh sáng từ Mặt Trời chiếu tới và phản xạ ánh sáng của Mặt Trời.
Vì nếu như Mặt Trăng phát ra ánh sáng thì toàn bộ bề mặt của Mặt Trăng phải sáng, chứ không phải bị khuyết một phần như hình.

Câu hỏi thảo luận 2. Quan sát hình 44.2, em hãy cho biết tại sao chúng ta có thể nhìn thấy được Mặt Trăng.

Trả lời:
Ánh sáng từ Mặt Trăng mà ta nhìn thấy có được là do ánh sáng Mặt Trời chiếu tới Mặt Trăng phản xạ xuống Trái Đất.

Câu hỏi thảo luận 3. Em hãy nêu các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng mà em biết.

Trả lời:
Hình dạng của Mặt Trăng:
Trăng tròn.
Trăng khuyết.
Trăng bán nguyệt.
Trăng lưỡi liềm.
Không trăng.

Câu hỏi thảo luận 4. Trong hình 44.4, em hãy chỉ ra bề mặt của Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng và phần bề mặt của Mặt Trăng mà ở Trái đất có thể nhìn thấy.

Trả lời:
Phần bề mặt Mặt Trăng hướng về phía Trái Đất mà ở Trái Đất nhìn thấy, được Mặt Trời chiếu sáng có diện tích khác nhau mỗi khi được chiếu sáng.
Hình dạng của Mặt trăng thay đổi một cách tuần hoàn khi Mặt trăng quay quanh Trái Đất và sự thay đổi vị trí tương đối giữa Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất. Vì quỹ đạo của Mặt Trăng vừa có hình elip và nghiêng về mặt phẳng xích đạo của nó, cho phép chúng ta nhìn thấy đến 59% bề mặt Mặt Trăng từ Trái Đất (nhưng chỉ có một nửa tại bất kỳ thời điểm nào, tại bất kỳ vị trí nào).

Luyện tập trang 193. Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau giữa Trăng bán nguyệt đầu tháng và Trăng bán nguyệt cuối tháng.
Trả lời:
- Giống nhau: Hình dạng đều là Trăng bán nguyệt
- Khác nhau:
Trên hành trình đến trăng tròn, chúng ta sẽ thấy tỷ lệ lớn dần lên từ trăng bán nguyệt đầu tháng ở nửa được chiếu sáng của Mặt Trăng => Trăng tròn dần.
Khi chuyển từ Trăng tròn đến Trăng bán nguyệt cuối tháng, chúng ta sẽ nhìn thấy tỷ lệ nhỏ dần đi ở nửa được chiếu sáng của Mặt Trăng => Trăng khuyết dần.

Câu hỏi thảo luận 5. Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình 44.5, người trên Trái Đất quan sát thấy Mặt Trăng có hình dạng như thế nào? Chỉ ra sự tương ứng giữa mỗi vị trí với các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng trong hình 44.3.

Trả lời:
Với mỗi vị trí của Mặt Trăng trong hình, người trên Trái Đất quan sát được thấy Mặt Trăng có hình dạng:
Vị trí 1: Trăng bán nguyệt đầu tháng.
Vị trí 2: Trăng lưỡi liềm đầu tháng.
Vị trí 3: Không trăng.
Vị trí 4: Trăng lưỡi liềm cuối tháng.
Vị trí 5: Trăng bán nguyệt cuối tháng.
Vị trí 6: Trăng khuyết cuối tháng.
Vị trí 7: Trăng tròn.
Vị trí 8: Trăng khuyết đầu tháng.
Sự tương ứng giữa mỗi vị trí với các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng: vị trí 1 và 5, 2 và 6, vị trí 3 và 7, vị trí 4 và 8.
.
Câu hỏi thảo luận 6. Làm việc nhóm để chế tạo mô hình quan sát các hình dạng nhìn thấy của Mặt trăng.
Trả lời:
Học sinh làm việc nhóm và tự thực hiện.

Luyện tập trang 194. Từ mô hình bên (hình 44.6), em hãy phát để có thể quan sát phần quả bóng được chiếu sáng tương ứng với các hình dạng nhìn thấy khác của Mặt Trăng.
Trả lời:
Để có thể quan sát được các phần quả bóng được chiếu sáng tương ứng với các hình dạng nhìn thấy khác của Mặt Trăng ta tiếp tục khoét các lỗ đối diện với 4 lỗ đã khoét.
 

Bài 1: Vào đêm không Trăng, chúng ta không nhìn thấy Mặt Trăng vì
A. Mặt Trời không chiếu sáng Mặt Trăng.
B. Mặt Trăng không phản xạ ánh sáng mặt trời.
C. Ánh sáng phản xạ từ Mặt Trăng không chiếu tới Trái Đất.
D. Mặt Trăng bị che khuất bởi Mặt Trời.
Trả lời:
Vào đêm không Trăng, chúng ta không nhìn thấy Mặt Trăng vì ánh sáng phản xạ từ Mặt Trăng không chiếu tới Trái Đất.
→ Chọn đáp án C

Bài 2: Chúng ta nhìn thấy Trăng tròn khi
A. một nửa phần được chiếu sáng của Mặt Trăng hướng về Trái Đất.
B. toàn bộ phần được chiếu sáng của Mặt Trăng hướng về Trái Đất.
C. toàn bộ Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng.
D. Mặt Trăng ở khoảng giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Trả lời:
Chúng ta nhìn thấy Trăng tròn khi toàn bộ phần được chiếu sáng của Mặt Trăng hướng về Trái Đất.
→ Chọn đáp án B

Bài 3: Chu kì của Tuần Trăng là 29,5 ngày. Khoảng thời gian đó cho biết điều gì?
Trả lời:
Khoảng thời gian đó cho biết thời gian để Mặt Trăng quay trở lại vị trí nằm giữa Mặt trời và Trái đất.

Bài 4. Em hãy vẽ hình để giải thích hình ảnh nhìn thấy Trăng bán nguyệt cuối tháng.
Trả lời:


Bài 5. Em hãy tìm hiểu về hiện tượng nhật thực và hiện tượng nguyệt thực. Hãy vẽ hình để giải thích các hiện tượng đó.
Trả lời:
Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng, Trái Đất, Mặt Trời thẳng hàng và Mặt Trăng ở giữa Trái Đất và Mặt Trời. Đứng quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn hay một phần Mặt Trời. Khi đó, Trên Trái Đất xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối

Nguyệt thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng, Trái Đất, Mặt Trời thẳng hàng và Trái Đất ở giữa Mặt Trăng và Mặt Trời. Mặt Trăng bị che khuất bởi Trái Đất và trên Mặt Trăng xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối.