Giải Khoa học tự nhiên 6 sách Chân trời, bài 5: Đo khối lượng

Mở đầu trang 22. Hai cốc giống nhau chứa cùng một thể tích chất lỏng: Một cốc chứa nước và một cốc chứa dầu ăn. Khối lượng của hai chất lỏng trong hai cốc có bằng nhau không? Làm sao để biết chính xác được điều đó?
Trả lời:
- Khối lượng của hai chất lỏng là không bằng nhau.
- Để biết chính xác được điều đó ta cần đo khối lượng của từng chất lỏng và so sánh chúng với nhau.
 

Câu hỏi thảo luận 1 trang 22. Hãy kể tên những đơn vị đo khối lượng mà em biết?
Trả lời:
Một số đơn vị đo khối lượng: gam(g), kilogam(kg), yến, tạ, tấn

Câu hỏi thảo luận 2 trang 23. Ngoài những loại cân được liệt kê ở các hình 5.2 a,b,c, hãy nêu thêm một số loại cân mà em biết và nêu ưu thế của từng loại cân đó.

Trả lời:
Một số loại cân khác và ưu thế của chúng:
Cân điện tử, ưu thế: thiết kế nhỏ gọn, bề ngoài đẹp, sai số nhỏ, hiện thị kết quả trên màn hình nên bất cứ ai cũng có thể tự mình quan sát, có nhiều chức năng ngoài cân trọng lượng thông thường, còn dùng để tính chỉ số BMI, đo lượng nước, lượng mỡ trong cơ thể, ghi nhớ các số liệu…
Cân đồng hồ, ưu thế: dễ sử dụng, GHĐ lớn, chịu được va đập tốt, sử dụng được ngay và lâu dài (không cần lo thay pin)

Luyện tập 1 trang 23. Em hãy đọc tên loại cân dưới đây và cho biết GHĐ và ĐCNN của cân

Trả lời:
Tên loại cân: cân đồng hồ. GHĐ là 5kg, ĐCNN là 2g
 

Câu hỏi thảo luận 3 trang 23. Có cân như hình 5.3, để đo khối lượng cơ thể ta nên dùng loại cân nào? Đo khối lượng hộp bút ta nên dùng loại cân nào? Tại sao?

Trả lời:
Cân a, dùng để đo hộp bút. Bởi vì GHĐ của cân a là 5kg, ước lượng thấy trọng lượng của hộp bút nhỏ hơn 5kg, nên chọn cân a là phù hợp.
Cân b, dùng để đo khối lượng cơ thể. Bởi vì GHĐ của cân b là 130kg, ước lượng thấy trọng lượng cơ thể nhỏ hơn hoặc có thể bằng 130kg, và đương nhiên là lớn hơn rất nhiều so với GHĐ của cân a, nên chọn cân b là phù hợp

Câu hỏi thảo luận 4 trang 24. Em hãy quan sát hình 5.4 và nhận xét về cách hiệu chỉnh cân ở hình nào thì thuận tiện cho việc đo khối lượng của vật

Trả lời:
Hiệu chỉnh cân ở hình 5.4a phù hợp hơn vì mũi kim đang dừng ở vạch số 0, sẽ dễ đọc được kết quả đo khối lượng hơn.

Câu hỏi thảo luận 5 trang 24. Quan sát hình 5.5 và cho biết cách đặt mắt để đọc khối lượng như thế nào là đúng

Trả lời:
Cách đặt mắt đọc khối lượng của bạn gái đứng giữa đúng. Khi đọc khối lượng cần phải đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với mặt cân

Luyện tập 2 trang 24. Hãy cho biết khối lượng mỗi thùng hàng trong hình 5.6 là bao nhiêu? (Biết ĐCNN của cân này là 1kg)

Trả lời:
Khối lượng thùng hàng tại hình 5.6a là 39kg, khối lượng thùng hàng tại hình 5.6b là 38,5kg

Câu hỏi thảo luận 6 trang 25. Thực hiện lần lượt đo khối lượng của viên bi sắt và cặp sách. Hoàn thành theo mẫu bảng 5.2

Trả lời:
Học sinh tự thực hành đo khối lượng của viên bi sắt và cặp sách. Sau đó kẻ bảng và hoàn thành theo mẫu bảng 5.2.

Vận dụng trang 25. Mô tả cách đo, tiến hành đo khối lượng hộp đựng bút của em và so sánh kết quả đo với kết quả ước lượng của em
Trả lời:
Cần lưu ý khi thực hiện đo như sau:
Dụng cụ:
Một số loại cân trong phòng thực hành;
1 viên bi sắt;
cặp sách.
Tiến hành đo:
Ước lượng khối lượng viên bi sắt;
Lựa chọn cân phù hợp;
Hiệu chỉnh cân;
Đặt viên bi sắt lên cân. Đọc và ghi kết quả mỗi lần đo.
Làm tương tự các bước trên khi đo khối lượng cặp sách.
Cách đo khối lượng của hộp đựng bút bằng cân, ta cần thực hiện các bước sau
Bước 1: Ước lượng khối lượng hộp bút.
Bước 2: Chọn cân có GHĐ và ĐCNN phù hợp.
Bước 3: Hiệu chỉnh cân đúng cách trước khi đo.
Bước 4: Đặt hộp bút lên cân hoặc treo hộp bút vào móc cân.
Bước 5: Đọc và ghi kết quả mỗi lần đo theo vạch chia gần nhất với đầu kim của cân.
Học sinh tiến hành đo khối lượng của hộp bút, ghi lại kết quả thu được và so sánh với kết quả đã ước lượng ban đầu.
 

Bài 1 trang 26. Nêu đơn vị đo khối lượng trong hệ thống đo lường của nước ta và các ước số, bội số thường dùng của đơn vị này.
Trả lời:
Đơn vị đo khối lượng trong hệ thống đo lường của nước ta là kilogam (kg) và các ước số, bội số thường dùng là:
Miligram (mg) - 1mg = 0,000 001kg
Gam (g) - 1g =0,001kg
Hectogam (hg) - 1hg = 0,1kg
Yến - 1 yến = 10kg
Tạ - 1 tạ = 100kg
Tấn (t) - 1 tấn = 100kg

Bài 2 trang 26. Khi mua trái cây ở chợ. loại cân thích hợp là
A. cân tạ.
B. cân Roberval.
C. cân đồng hồ.
D. cân tiểu li.
Trả lời:
Chọn C
Khi mua trái cây ở chợ, loại cân thích hợp là cân đồng hồ vì:
Cân tạ: là cân dùng để cân những vật có khối lượng lớn nên nó có GHĐ và ĐCNN lớn.
Mà hoa quả có khối lượng nhỏ nên dùng cân tạ để cân hoa quả kết quả sẽ không chính xác.
Cân Roberval: là cân có 2 đĩa cân, có mặt cân nhỏ, cách cân phức tạp hơn các loại cân khác và có GHĐ nhỏ nên phù hợp với đo ở phòng thí nghiệm hơn.
Cân tiểu li: có mặt cân nhỏ, mà hoa quả cồng kềnh nên sử dụng sẽ khó và không cho kết quả chính xác.

Bài 3 trang 26. Loại cân thích hợp để sử dụng cân vàng, bạc ở các tiệm vàng là
A. cân tạ.
B. cân đòn.
C. cân đồng hồ.
D. cân tiểu li.
Trả lời:
Chọn D
Loại cân thích hợp để sử dụng cân vàng, bạc ở các tiệm vàng là cân tiểu li vì cân tiểu li có GHĐ và ĐCNN nhỏ, độ chính xác sẽ cao hơn.

Bài 4 trang 26. Người bán hàng sử dụng cân đồng hồ như hình dưới đây để cân hoa quả. Hãy cho biết GHĐ, ĐCNN của cân này và đọc giá trị khối lượng của lượng hoa quả được đặt trên đĩa cân.
Trả lời:
GHĐ của cân (là số lớn nhất ghi trên cân) là: 3 kg.
ĐCNN của cân (là khoảng cách giữa 2 vạch chia liên tiếp trên cân) là: 20 g.
Khối lượng của lượng hoa quả là: 240 g