Câu 1: Xác định mục đích viết và mục đích lồng ghép các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (và nghị luận nếu có) vào văn bản thông tin theo mẫu dưới đây (làm vào vở):
| Văn bản |
Mục đích viết |
Yếu tố được lồng ghép |
Mục đích lồng ghép |
| Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam |
|
|
|
| Chợ nổi – nét văn hóa sông nước miền Tây |
|
|
|
Trả lời:
| Văn bản |
Mục đích viết |
Yếu tố được lồng ghép |
Mục đích lồng ghép |
| Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam |
Giới thiệu về tranh Đông Hồ |
Miêu tả, tự sự |
Làm cho văn bản sinh động hơn |
| Chợ nổi – nét văn hóa sông nước miền Tây |
Giới thiệu về Chợ nổi |
Miêu tả, tự sự, biểu cảm |
Làm cho văn bản sinh động hơn và bày tỏ được cảm xúc của người viết |
Câu 2: Xác định dạng thức thể loại, tác dụng của việc sử dụng phương tiện ngôn ngữ, phi ngôn ngữ trong các văn bản thuộc bài học này theo mẫu dưới đây (làm vào vở):
| Văn bản |
Thể loại, kiểu văn bản |
Phương tiện |
Tác dụng |
| Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam |
|
|
|
| Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống |
|
|
|
| Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật |
|
|
|
| Lí ngựa ô ở hai vùng đất |
|
|
|
| Chợ nổi – nét văn hóa sông nước miền Tây |
|
|
|
Trả lời:
| Văn bản |
Thể loại, kiểu văn bản |
Phương tiện |
Tác dụng |
| Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam |
Văn bản thông tin tổng hợp |
Hình ảnh, thuật ngữ : tay co, bìa, ván |
Giúp văn bản thêm sinh động, rõ ràng, phong phú. |
| Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống |
Bản tin-tin tổng hợp |
Hình ảnh |
Giúp người đọc hình dung được điều mà người viết muốn nói đến |
| Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật |
Bản tin-tin vắn |
|
|
| Lí ngựa ô ở hai vùng đất |
Thơ |
Từ địa phương: ‘’phá’’, ‘’truông’’ |
Giúp văn bản thêm phần thú vị |
| Chợ nổi – nét văn hóa sông nước miền Tây |
Văn bản thông tin tổng hợp |
Hình ảnh, từ địa phương: ‘hôn’’, ‘’bẹo’’ |
Giúp minh họa rõ ràng đối tượng đang được nói đến |
Câu 3: Nêu một số nét tương đồng và khác biệt về cách đưa tin và sự bộc lộ quan điểm của người viết trong một bản tin theo mẫu dưới đây (làm vào vở):
| Văn bản |
Cách đưa tin |
Quan điểm của ngừơi viết |
| Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống. |
|
|
| Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật |
|
|
Trả lời:
| Văn bản |
Cách đưa tin |
Quan điểm người viết |
| Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống |
Đưa tin đầy đủ, cụ thể về thời gian, địa điểm, người tham dự, các sự kiện khác diễn ra hôm đó |
Tôn trọng các giá trị văn hóa, đưa tin đúng thực tế, đảm bảo tính khách quan |
| Thêm một bản dịch ‘’Truyện Kiều’’ sang tiếng Nhật |
Tóm tắt nhưng thông tin chính, quan trọng nhất một cách ngắn gọn, hàm súc |
Đảm bảo tính khách quan, chuẩn xác, lập trường nhân văn |
Câu 4: Nêu tóm tắt một số điểm khác biệt mà bạn cho là đáng lưu ý trong quy trình viết văn bản Nghị luận về một vấn đề xã hội và Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề (có thể sử dụng mẫu bảng dưới đây và làm vào vở):
| Các bước |
Kiểu bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề |
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội |
| Bước 1: Chuẩn bị viết |
|
|
| Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý |
|
|
| Bước 3: Viết bài |
|
|
| Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa |
|
|
Trả lời:
| Các bước |
Kiểu bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề |
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội |
| Bước 1: Chuẩn bị viết |
Chọn đề tài mà bản thân thấy quen thuộc, hứng thú, có những ý kiến khác biệt |
Xác định đề tài nghiên cứu. Đề tài phải có tín thiết thực, phù hợp |
| Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý |
Cần có luận điểm, dẫn chứng lý lẽ. Bố cục phải tự sắp xếp cho phù hợp |
Chia thành các đề mục, bố cục rõ ràng |
| Bước 3: Viết bài |
Triển khai ý thành đoạn, thành bài
Có từ ngữ liên kết
Có thể linh hoạt 2 cách sắp xếp |
Nhan đề ngắn gọn, xúc tích, có nội dung và từ khóa
Sử dụng ngôn ngữ khách quan, không dùng ngôn ngữ địa phương |
| Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa |
Luận điểm, dẫn chúng rõ ràng. Sắp xếp phải hơp lý |
Chỉnh sử phải theo đúng logic, thứ tự |
Câu 5: Theo em, có thể giữ gìn, phát huy các di sản văn hóa dân tộc bằng cách nào? Nêu một vài đề xuất cụ thể của bạn đối với các di sản văn hóa ở địa phương mình.
Trả lời:
+ Phát huy qua hình thức các tour du lịch
+ Có những chương trình quảng bá như các cuộc thi, quay video, hội chợ, lễ hội văn hóa
+ Tổ chức các chuyến tham quan, ngoại khóa
+ Đưa vào giáo dục trong nhà trường
Ví dụ như về nghệ thuật múa rối nước. Có thể tổ chức một buổi triển lãm về nghệ thuật múa rối nước. Kèm đó là các màn biểu diễn kết hợp với các video quảng bá, tuyên truyền
Soạn Ngữ văn lớp 10 sách Cánh diều, bài 5: Củng cố, mở rộng lớp 10
Soạn Ngữ văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo, bài 4: Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây