Giải Ngữ văn 6 sách Chân trời sáng tạo, bài 9: Thực hành tiếng Việt - Trang 71

Câu 1 trang 71. Nếu câu văn “Phụ công sức chăm bẵm, chờ mong của ông, cây ổi cứ ra hoa rồi rụng, quyết không bói quả” được viết lại thành “Cây ổi cứ ra hoa rồi rụng, quyết không bói quả, phụ công sức chăm bẵm, chờ mong của ông” thì ý nghĩa của câu sẽ thay đổi như thế nào?
Trả lời:
Nếu viết lại như vậy, thì ý nghĩa của câu sẽ thay đổi như sau:
Câu trước: cây ổi được nhân hóa, chủ động kiên quyết không ra trái
Câu sau (được viết lại): cây ổi hoạt động bình thường, không ra trái và được kể lại, được người viết đánh giá là quyết không có quả
→ Làm mất đi sự sinh động của cây ổi trong câu văn

Câu 2 trang 71. Đọc đoạn trích sau:
[...] Nhưng rồi có thể vì mẹ cứ càm ràm khiến cây rác tai quá, ngày kia, những chùm quả bé xí xi như nút áo bỗng xuất hiện trên cây. Chẳng bao lâu sau, những chùm bé xíu ấy to dần, chuyển từ màu xanh sẫm sang xanh nhạt, căng bóng.
a. Xác định câu văn sử dụng câu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ.
b. Nêu tác dụng của việc sử dụng cấu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ trong đoạn văn.
Trả lời:
a. Câu văn sử dụng cấu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ là: "Chẳng bao lâu sau, những chùm bé xíu ấy to dần, chuyển từ màu xanh sẫm sang xanh nhạt, căng bóng."
b. Tác dụng của việc sử dụng câu trúc câu nhiều thành phần vị ngữ trong đoạn văn:
- giúp hành động của nhân vật diễn ra liền mạch hơn
- giúp câu văn trở nên sinh động và hấp dẫn hơn
- giúp hạn chế lặp lại nhiều lần các chủ ngữ giống nhau trong đoạn văn 

Câu 3 trang 71. Viết lại câu văn sau nhằm nhấn mạnh nội dung được in đậm trong câu:
"Tôi sẽ không bao giờ quên những kỉ niệm êm đềm ngày thơ ấu.”
Trả lời:
Gợi ý viết lại câu văn như sau:
"Những kỉ niệm êm đềm ngày thơ ấu ấy, tôi sẽ không bao giờ quên"

Câu 4 trang 71. Viết một câu văn sử dụng nhiều vị ngữ với mục đích mở rộng nội dung kể hoặc tả về một đối tượng nào đó.
Trả lời:
Chú chó đang ngủ, nghe thấy tiếng sột soạt phía trước cổng liền vội vàng chồm dậy, lao ra kiểm tra ngay.
Dì Hòa có mái tóc đen dài óng mượt, khuôn mặt tròn trĩnh phúc hậu cùng đôi mắt đen láy như biết cười.

Câu 5 trang 71. Đọc đoạn văn sau:
Cũng có khi khói vui hơn niềm vui của người. Làng có đứa bé mới chào đời, giữa một ngày đông buốt giá. [...] Trong bếp, ngọn lửa nhảy nhót reo vui phần phật, khỏi bay lên qua mái nhà rất thanh, rất cao.
a. Tìm các từ ngữ được dùng theo biện pháp nhân hóa trong đoạn văn trên.
b. Nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp nhân hóa trong đoạn văn đó.
Trả lời:
a. Các từ ngữ được dùng theo biện pháp nhân hóa là: vui, nhảy nhót reo vui phần phật
b. Tác dụng: giúp khắc họa ngọn khói với những cung bậc cảm xúc như con người, giúp hình ảnh trở nên sinh động, thú vị và hấp dẫn hơn, tạo thêm điểm nhấn thú vị cho đoạn văn

VIẾT NGẮN. Viết một đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) kể lại một kỉ niệm của em với một người thân trong gia đình. Đoạn văn có sử dụng ít nhất một câu có nhiều vị ngữ và một câu có sử dụng biện pháp nhân hóa.
Đoạn văn tham khảo:
Kỉ niệm cùng mẹ mà em nhớ nhất là những ngày thuở còn bé, được mẹ đưa đi chợ quê. Lúc ấy, mẹ vẫn còn đi một chiếc xe đạp cũ, có lót miếng đệm nhỏ ở yên sau. Em sẽ được mẹ bế lên ngồi trên miếng đệm ấy, ngồi thật chắc chắn rồi mẹ mới đạp xe. Cảnh vật ven đường đến chợ ngày nào cũng đi qua, nhưng lần nào em cũng ngắm nhìn thật thích thú. Đó là cảnh những cô chú đi chợ về, các bạn nhỏ theo mẹ đến chợ, những xe máy chở hàng phóng thật nhanh. Đến chợ, em sẽ ngồi ở một quầy hàng, chờ mẹ vào mua đồ. Những món đồ hàng lúc ấy còn ít mẫu mã, nhưng vẫn rất hấp dẫn. Mấy cái kẹo nhỏ cứ như vẫy tay chào em, khiến em nhìn chăm chú mãi. Hôm nào được mẹ mua cho chiếc kẹo đó, thì em có thể vui suốt cả ngày. Kỉ niệm ấy tuy giản đơn, cũng chẳng có gì đặc biệt, nhưng em vẫn nhớ mãi không bao giờ quên.
- Câu có nhiều vị ngữ: Đó là cảnh những cô chú đi chợ về, các bạn nhỏ theo mẹ đến chợ, những xe máy chở hàng phóng thật nhanh.
- Câu có hình ảnh nhân hóa: Mấy cái kẹo nhỏ cứ như vẫy tay chào em, khiến em nhìn chăm chú mãi.