(Thời lượng: 2 tiết)
A - Mục đích, yêu cầu
- Thực hiện được thao tác sao lưu các tệp/thư mục bằng cách sao chép thông thường.
- Thực hiện quét virus máy tính bằng phần mềm diệt virus.
B - Những điểm cần lưu ý và gợi ý dạy học
Bài thực hành này gồm hai bài về sao lưu dữ liệu và một bài về quét và diệt virus bằng chương trình diệt virus BKAV.
a) Thực chất yêu cầu sao lưu dữ liệu trong bài tập 1 chỉ là thực hiện các thao tác tạo thư mục mới và sao chép các tệp hoặc thư mục cần thiết sang thư mục này. HS đã được học và thực hành với các thao tác này ngay từ Quyển 1 và có thể dễ dàng thực hiện được bài thực hành này trong khoảng thời gian rất ngắn. Tuy nhiên, sự cần thiết giới thiệu bài thực hành trong SGK là nhằm mục đích nhắc nhở đến ý thức chủ động của HS trong việc sao lưu dữ liệu thường xuyên, tránh mất mát thông tin trên máy tính. GV cần chỉ ra rằng, bằng công cụ đơn giản, đã quen thuộc, chúng ta có thể bảo vệ dữ liệu một cách hiệu quả mà không cần đến bất kì công cụ phức tạp nào khác. Điều quan trọng nhất là thông qua bài này, GV truyền đạt cho HS thấy được tầm quan trọng của việc lưu trữ dự phòng dữ liệu và có ý thức thực hiện thường xuyên công việc này.
Tuy nhiên, để có chiến lược sao lưu dự phòng tốt cần lưu dữ liệu của mình một cách có tổ chức. Nhiều HS thường rất lúng túng khi tìm lại một tệp mình đã tạo ra từ trước đó. Điều này có nhiều nguyên nhân, nguyên nhân thường gặp nhất là do quên tên tệp; quên tên thư mục, quên tên ổ đĩa chứa thư mục và tệp đó.
Nếu chỉ vì quên tên hoặc thư mục lưu tệp thì vẫn có thể tìm lại nó, tuy nhiên việc tìm lại như thế sẽ trở nên khó khăn và mất thời gian nếu như các tệp càng ngày càng nhiều và chủng loại càng ngày càng phong phú. Với dữ liệu được tích luỹ theo thời gian, đối với bất kì một người dùng máy tính nào, nếu trước đó người đó chưa từng nghĩ đến cách lưu trữ dữ liệu riêng của mình để dễ quản lí, thì đến một lúc nào đó sẽ thấy điều này trở nên rất có ý nghĩa. Vì vậy việc tổ chức lưu trữ dữ liệu cá nhân một cách hệ thống và khoa học là rất quan trọng. GV cần nhấn mạnh để HS luôn ý thức được vấn đề này trong quá trình khai thác và sử dụng máy tính.
b) Trong bài thực hành chúng ta giả thiết rằng mọi kết quả làm việc đều được lưu trữ trên ổ đĩa C. Cần giải thích để HS biết được rằng thông thường ổ đĩa C thường là ổ đĩa khởi động của hệ thống, trên đó chứa các tệp khởi động và tệp hệ thống của hệ điều hành (trừ trường hợp một ổ đĩa khác được chỉ định rõ trong quá trình cài đặt hệ điều hành), cũng như các tệp chương trình ứng dụng cũng được lưu trên ổ đĩa này. Trong quá trình hoạt động có thể xảy ra những sự cố bất thường với hệ điều hành dẫn đến phải cài đặt lại. Đây cũng là lí do mà bài thực hành yêu cầu sao lưu dữ liệu sang ổ đĩa khác. Một cách ngăn ngừa mất mát dữ liệu một cách có hiệu quả là chia đĩa cứng vật lí ra thành nhiều ổ đĩa lôgic, cài đặt hệ điều hành trên một ổ đĩa và lưu dữ liệu trên các ổ đĩa khác. Khi cần cài đặt lại hệ điều hành, dữ liệu trên các ổ đĩa khác sẽ không bị ảnh hưởng (thậm chí nhiều loại virus cũng thường chỉ lây nhiễm vào các tệp trên ổ đĩa có lưu hệ điều hành).
c) Với bài tập 2, HS được yêu cầu khởi động và làm quen với một chương trình diệt virus cụ thể, chương trình BKAV. Về thực chất, cách sử dụng các chương trình diệt virus tương tự như nhau. Trước hết các máy tính cần được cài đặt sẵn chương trình trên với biểu tượng tắt của chương trình trên màn hình nền. GV có thể cài đặt trước khi thực hành hoặc yêu cầu HS tự cài đặt trong giờ thực hành. Yêu cầu HS khởi động và tự tìm hiểu các tuỳ chọn của chương trình. Nếu khi khởi động, giao diện của chương trình là tiếng Anh thì chỉ cần nháy chuột chọn ô Dùng tiếng Việt, khi đó giao diện được chuyển ngay sang tiếng Việt.
Khi thực hiện bài này GV có thể yêu cầu HS hoạt động theo nhóm, nhất là khi tìm hiểu chương trình BKAV.
GV có thể giải thích lí do không lựa chọn tuỳ chọn Xoá tất cả các macro: Trong các chương trình ứng dụng trong bộ Office của Microsoft, kết quả làm việc có thể chứa nhiều macro (những đoạn chương trình tiện ích) hữu ích. Khi chọn tuỳ chọn này, BKAV sẽ xoá tất cả các macro đó và sau đó các ứng dụng Office có thể có lỗi khi hoạt động.
Có thể sử dụng chương trình BKAV có sẵn trên đĩa CD đi kèm SGV hoặc truy cập Internet để tải bản mới nhất tại địa chỉ:
http://www.bkav.com.vn/home/Download.aspx
Trong trường hợp các máy tính đã được cài đặt sẵn các chương trình diệt virus khác, GV có thể giới thiệu để HS làm quen và sử dụng khi thực hiện bài này.
d) Để hỗ trợ quá trình sao lưu và phục hồi dữ liệu, hệ điều hành Windows còn cung cấp tiện ích Backup. Một điều đáng ngạc nhiên là đa số những người dùng máy tính không biết đến tiện ích này và nếu có biết thì cũng không sử dụng. Một lí do có thể giải thích cho điều này là tuy có nhiều ích lợi, nhưng tiện ích này cung cấp các tính năng để lưu trữ dữ liệu một cách chuyên nghiệp hơn nhiều so với nhu cầu của người dùng bình thường. Chẳng hạn, với tiện ích Backup của Windows, người dùng có thể:
- Sao lưu dữ liệu ra băng từ hoặc dưới dạng tệp lưu trên máy tính,...
- Lựa chọn kiểu sao lưu (sao lưu toàn bộ dữ liệu cần thiết, chỉ sao lưu những thay đổi trong ngày hoặc chỉ sao lưu những thay đổi kể từ lần sao lưu gần nhất,...);
- Đặt lịch để sao lưu tự động sau những khoảng thời gian nhất định;
- Thiết đặt người được phép sao lưu,...
Khác với mong đợi của nhiều người, khi sử dụng tiện ích này tệp lưu trữ không có dung lượng nhỏ hơn các tệp ban đầu. Chỉ một ưu điểm mà người sử dụng máy tính thông thường có thể thấy được là khi khôi phục lại, dữ liệu được khôi phục đúng tại vị trí lưu trữ ban đầu trên các thiết bị lưu trữ. Thực sự người sử dụng máy tính cá nhân rất ít khi dùng đến những lựa chọn này, vì chỉ cần sao chép các tệp một cách thủ công ra một thư mục khác. Dưới đây là các bước trong bài thực hành sử dụng công cụ Backup của Windows. Trong trường hợp thời gian cho phép, GV có thể hướng dẫn HS thực hiện bài thực hành, nhưng không phải là nội dung bắt buộc. Bài thực hành cũng chỉ có mục đích giới thiệu một tiện ích sao lưu dự phòng của hệ thống.
Đề cương ôn tập kiểm tra học kì 2, môn: Lịch sử 9
Đề cương ôn tập kiểm tra học kì 2, môn: Địa lí 9