Dàn ý: Phân tích truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân để thấy rõ giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.

I. Mở bài

Giới thiệu chung về truyện ngắn Vợ nhặt và giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.

II. Thân bài

A. NẠN ĐÓI KHỦNG KHIẾP NĂM 1945

Truyện đã diễn ta với tất ca niềm xót xa thông cảm của tác giả về tình cảnh bi thảm của quần chúng lao động trong nạn đói khủng khiếp năm 1945.

1. Cái đói bao trùm khắp nơi và tràn đến cái xóm nghèo của dân ngụ cư.

Những gia đình từ Nam Định, Thái Bình lũ lượt đội chiếu, dắt díu, bồng bế nhau lên, xám lại như những bóng ma. Buổi sáng nào cùng có vài người chết năm còng queo bên đường, toả mùi gây gây của xác chết.

Toàn bộ câu truyện của Tràng diễn ra trên bối cảnh đói khổ và tang tóc ấy: Cảnh xóm ngụ cư vào buổi chiều Tràng đưa người vợ theo về; tiếng hờ khóc trong đêm, mùi đốt đống rấm...

2. Tình cảnh của gia đình Tràng

- Tràng: nghèo, không lấy nổi vợ.

- Vợ Tràng: vì đói mà phải theo không về làm vợ, không có cưới cheo gì.

- Tình cảnh xót xa của bữa cơm đón nàng dâu mới (nồi cháo loãng và bát “chè” cám).

B. SỰ CƯU MANG, NIỀM HI VỌNG CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG NGHÈO KHỔ

Truyện đã làm sáng lên trên cái nền đen tối ảm đạm ấy sức sống, khát vọng về mái ấm gia đình và sự nương tựa, che chở cho nhau của những lao động nghèo khổ, làm sáng lên niềm tin hi vọng của họ.

1. Tình huống Tràng có vợ, “nhặt” được vợ và ý nghĩa của nó

Thái độ của Tràng từ lúc chỉ coi là chuyện tầm phào đến lúc xem đó là chuvện

nghiêm chỉnh của đời mình (Dẫn và phân tích những lời nói, hành động của Tràng khi mới gặp người đàn bà và trong cảnh đưa người đàn bà về nhà).

2. Ánh sáng của hơi ấm hạnh phúc gia đình giữa lúc nạn đói hoành hành.

- Cảnh gia đình Tràng, căn nhà, mảnh vườn trong buổi sáng hôm sau...

-  Sự biến đổi trong tâm trạng của Tràng, của người vợ nhặt.

-  Ý nghĩa và thái độ của bà cụ Tứ, nỗi xót xa, thương cảm và niềm hi vọng của người mẹ.

- Niềm hi vọng của họ về sự thay đổi số phận hướng về cách mạng.

C. GIÁ TRỊ NHÂN ĐẠO CỦA TÁC PHẨM

- Một tư tưởng nhân đạo hướng về quần chúng lao động, khẳng định phẩm chất và sức sống bền bỉ của họ.

- Niềm tin của tác giả đặt vào những khát vọng bình dị và chính đáng của những con người vẫn muốn sống, khát khao tình thương và sự gắn bó, việc nương tựa vào nhau đã cho họ niềm tin để sống.

- Chủ nghĩa nhân đạo trong tác phẩm dựa trên sự am hiểu sâu sắc, gắn bó với đời sống người nông dân của Kim Lân. Tác giả không tô vẽ, lí tưởng hóa các nhân vật của mình.

III. Kết bài

- Tóm tắt các ý chính trong hai đoạn A, B.

- Mở rộng đến thời đại ngày nay.