Truyện ngắn “Bến quê” trích từ tập truyện cùng tên của Nguyễn Minh Châu. Đây là thiên truyện trữ tình và giàu tính triết lí nhân sinh. Có thể xem đây như một sự tổng kết về cuộc đời trong quá trình trải nghiệm đời sống. Sức hấp dẫn của thiên truyện, trước tiên phải nói đến sức hấp dẫn toát ra từ hình tượng nhân vật Nhĩ.
Truyện kể về một người đi khắp nơi trên hành tinh này nhưng chưa bao giờ đặt chân đến bãi bồi của “bến quê”, để rồi lúc sắp ra đi vĩnh viễn phải mang đầy hối tiếc và khắc khoải, khao khát được đặt chân đến, dù chỉ là một lần thôi, nhưng đã quá muộn màng. Trong cảm xúc hẫng hụt ấy, trong tâm tưởng Nhĩ hiện lên những hình ảnh thân thương.
Sự thay đổi sắc màu của những cánh hoa bằng lăng vào một sáng mùa thu phảng phất hơi may; của dòng sông Hồng; của bãi bồi bên kia sông.
Những hình ảnh và chi tiết ấy gợi ra một không gian vừa có chiều sâu tâm tưởng vừa mênh mông trĩu nặng tâm tư nhân vật Nhĩ.
Nhĩ phát hiện ở Liên những tình cảm dịu dàng; sự tần tảo, đức hy sinh thầm lặng; lòng biết ơn vợ sâu sắc nhưng tất cả đã muộn màng.
Nhĩ đã tìm thấy nơi nương tựa cho tâm hồn “Cũng như bãi bồi đang nằm phơi mình bên kia, tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên những nét tần tảo và chịu đựng hy sinh.
Dải đất bồi bên kia sông Hồng thật đẹp. Dải đất bồi ấy gần gũi, thân thương biết bao, vậy mà anh nỡ hững hờ, bỏ quên. Để rồi bây giờ chẳng còn cơ hội nào để đặt chân đến đó được nữa.
Điều đó thể hiện sự thức tỉnh về những giá trị bền vững sâu xa của đời sống xã hội - con người. Sự thức tỉnh xen lẫn trong niềm khao khát và ân hận nuối tiếc.
Anh cảm thấy bất lực về bản thân khi cái chết đã cận kề. Tình huống đứa con ham chơi giải “cờ thế”, không đáp ứng được nguyện vọng cuối cùng của anh, làm cho anh nhận ra cái vòng đời trớ trêu, vòng vo. Tuy nhiên, anh không trách con mình vì nó quá giống anh ngày xưa: “có gì hấp dẫn ở bên kia sông đâu”.
Truyện trữ tình và giàu tính triết lý về đời sống con người. Nhĩ là kiểu nhân vật tư tưởng thể hiện qua sự thức tỉnh về quy luật cuộc đời. Văn giàu hình ảnh và độ lắng đọng của cảm xúc. Tác phẩm mang tiếng hiện đại và tính nhân văn sâu sắc.