Khi con tu hú là bài thơ làm trong tù của Tố Hữu khi ông mới vào tù được 3 tháng. Đầu đề bài thơ là một đầu đề rất trữ tình, giàu khơi gợi. Nó không nói về sự việc, không nói về tư tưởng, mà nói về một thời điểm, một thời gian: khi con tu hú... Bài thơ cũng không chỉ nói về thời gian mà nói về không gian trong một tiếng chim, nỗi lòng khi nghe tiếng chim.
Tiếng chim tu hú là biểu tượng mùa hè của nhà thơ, nó đã thức dậy mùa hè trong lòng nhà thơ, đặc biệt là thức tỉnh ý thức về một cuộc sống đẹp vừa mới bắt đầu đầy hứa hẹn mà đã bị giam cầm một cách đầy uổng phí. Còn gì đau đớn hơn, uất ức hơn khi cuộc sống vừa mới bắt đầu đã bị chặn lại?
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
Đau đớn hơn, có thể nói là khổ sở hơn khi người ta không quên được nỗi uất hận của mình. Âm thanh là loại tín hiệu không gì ngăn chặn được. Tín hiệu bằng màu sắc, bằng ánh sáng đều tác động một cách hạn chế.
Người ta chỉ cần nhắm mắt ngủ là không thấy gì. Trái lại tín hiệu bằng âm thanh có thể lan xa và ngay khi ngủ nó vẫn tác động. Tiếng chim tu hú, từ một âm thanh hay và đẹp, trở thành một âm thanh nhức nhối, thúc giục hành động.
Bài thơ mở đầu bằng tiếng chim tu hú và kết thúc cũng bằng tiếng chim tu hú. Nhưng trong tiếng chim, tình cảm nhà thơ đã có một chuyển biến mạnh mẽ, từ cảm thụ thiên nhiên đến khát khao hành động. Bài thơ kết thúc mở bằng tiếng chim cứ kêu giục giã những hành động sắp tới.
Đề thi học kì 2 môn Tin học 8 sách Chân trời năm 2024