Giải Công dân 7 sách Chân trời sáng tạo, bài 6: Nhận diện tình huống gây căng thẳng

* Mở đầu
Câu hỏi trang 32. Em hãy viết ra giấy các điều sau và chia sẻ với người bạn của em.
- Ba điều em sợ nhất.
- Ba điều em ghét nhất.
- Ba điều khiến cho em mệt mỏi nhất.
- Ba điều em muốn thay đổi nhất.
Trả lời:
- Ba điều em sợ nhất: bị điểm thấp, bị bố mẹ mắng, không có ai chơi với mình.
- Ba điều em ghét nhất: quét dọn nhà cửa, làm bài tập về nhà, học thuộc bài.
- Ba điều khiến cho em mệt mỏi nhất: quá nhiều bài tập về nhà, ôn thi, bị so sánh với các bạn trong lớp.
- Ba điều mà em muốn thay đổi nhất: chăm chỉ học tập hơn, gần gũi với bạn bè, tự lập kể hoạch cho bản thân.

Khám phá 1 trang 33. Em hãy quan sát các bức tranh sau và trả lời câu hỏi.


- Theo em, tình huống nào có thể dẫn đến căng thẳng cho các nhân vật trong tranh?
- Trong cuộc sống, em đã gặp những tình huống nào dẫn đến căng thẳng? Hãy chia sẻ cảm xúc của em khi gặp tình huống ấy.
Trả lời:
- Tình huống có thể dẫn đến căng thẳng cho các nhân vật trong tranh là: 1, 2, 3, 4
- Trong cuộc sống, em đã gặp những tình huống dẫn đến căng thẳng như:
+ Làm bài thi cuối kì không tốt.
+ Khi bố mẹ đi họp phụ huynh về.
Khi đó, em sẽ cảm thấy lo sợ, không dám đối diện với bố mẹ

Khám phá 2 trang 33. Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi
- Vì sao H không thể tập trung làm bài kiểm tra?
- Khi bị căng thẳng, cơ thể em có những biểu hiện gì?
Trả lời:
- H không thể tập trung làm bài thi vì: bố mẹ muốn H đạt kết quả tốt hơn. H cảm thấy áp lực với lượng kiến thức nhiều và khó. Không những thế, các bạn cùng lớp toàn là học sinh giỏi của khối.
- Khi bị căng thẳng, cơ thể em có những biểu hiện như:
+ Lo lắng, sợ hãi.
+ Buồn bã, không thể tập trung làm việc gì.
+ Dễ nổi cáu, bực bội, trở nên nóng tính với mọi người.

Khám phá 3 trang 33. Em hãy quan sát tranh và cho biết nguyên nhân, hậu quả của những trường hợp sau:

Trả lời:
- Tranh 1:
+ Nguyên nhân: Bạn học sinh bị các bạn tẩy chay.
+ Hậu quả: Bạn học sinh có thể bị buồn bã, chán nản, ảnh hưởng về mặt tinh thần. Có thể làm ảnh hưởng đến kết quả học tập.

- Tranh 2:
+ Nguyên nhân: Bạn nữ đang khó chịu và than vãn về mụn trên mặt của mình.
+ Hậu quả: Tinh thần luôn trong tình trạng căng thẳng, khiến bạn ngại giao tiếp với mọi người, làm ảnh hưởng đến mối quan hệ với mọi người xung quanh.

Luyện tập 1 trang 34. Em hãy liệt kê các tình huống gây căng thẳng mà học sinh thường gặp.
Trả lời:
- Các tình huống gây căng thẳng mà học sinh thường gặp:
+ Chưa học bài cũ trước khi đến lớp.
+ Cô giáo gọi em lên bảng kiểm tra bài cũ.
+ Bị bạn bè trong lớp không chơi cùng.
+ Có người lạ đi theo sau.
+ Cơ thể khác thường.

Luyện tập 2 trang 34. Em hãy đọc tình huống sau và nêu nguyên nhân gây căng thẳng cho H.
Trả lời:
Nguyên nhân gây căng thẳng:
+ Hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố bị tai nạn.
+ H lo nghĩ cho mẹ nên không dám xin tiền học.
+ Bản thân H cũng cảm thấy mặc cảm, tự ti với các bạn trong lớp.

Luyện tập 3 trang 35. Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.
- Theo em, điều gì làm cho K trở nên tức giận và dễ nóng tính?
- Sự căng thẳng ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của K?
Trả lời:
- K trở nên tức giận và dễ nóng tính bởi vì: cạnh nhà bạn K có bạn H đam mê nhạc rock, đánh trống làm ồn ào, ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của bạn.
- Sự căng thẳng ảnh hưởng đến cuộc sống của K là:
+ Khiến cho bạn K khó ngủ, không thể tập trung làm bất cứ việc gì.
+ K ngày càng khó chịu, tức giận

Vận dụng 1 trang 35. Vận dụng hiểu biết về nguyên nhân, biểu hiện của căng thẳng để phân tích một tình huống mà em từng gặp và chia sẻ với các bạn trong lớp.
Trả lời:
- Tình huống mà em từng gặp: trên đường đi học về, em gặp một người lạ đi xe máy cứ chạy theo em, đi rất gần với em.
- Nguyên nhân, biểu hiện: em sợ họ có hành động gì với em nên em đã cảm thấy lo sợ và hoang mang.
- Cách xử lí: Em giữ cho bản thân thật bình tĩnh và tìm kiếm người giúp đỡ. Sau đó, em gặp được bác An là hàng xóm của em, em đã chạy lại chỗ bác, kể lại sự việc và nhờ bác giúp đỡ dẫn về nhà an toàn.

Vận dụng 2 trang 35. Thiết kế một sơ đồ tư duy về ảnh hưởng của căng thẳng đối với bản thân.
Trả lời:
Sơ đồ mẫu