Hướng dẫn trả lời câu hỏi GDCD 9, bài 10: Lí tưởng sống của thanh niên.

Câu hỏi: Em hãy tìm những tấm gương tiêu biểu với những câu nói nối tiếng thể hiện lí tưởng sống mà họ đã chọn và phấn đấu suốt đời cho lí tưởng đó.

Hướng dẫn trả lời: Bác Hồ: “... Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”.

- Lý Tự Trọng: “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác”.

- Nguyễn Văn Trỗi: “Còn giặc Mĩ thì không gia đình nào hạnh phúc” Trước khi ngã xuống anh còn kịp hô “Việt Nam độc lập muôn năm”, “Hồ Chí Minh muôn năm!”

Câu hỏi: Lí tưởng sống là gì?

Hướng dẫn trả lời: Lí tưởng sống (lẽ sống) là cái đích cuộc sống mà mỗi người khát khao muốn đạt được.

Câu hỏi: Người có lí tưởng sống cao đẹp là người như thế nào?

Hướng dẫn trả lời: Người có lí tưởng sống cao đẹp là người luôn suy nghĩ và hành động không mệt mỏi để thực hiện lí tưởng của dân tộc, của nhân loại, vì sự tiến bộ của bản thân và xã hội, luôn vươn tới sự hoàn thiện bản thân về mọi mặt, mong muốn công hiến trí tuệ và sức lực cho sự nghiệp chung.

Câu hỏi: Ý nghĩa của việc xác định đúng lí tưởng sống?

Hướng dẫn trả lời: Khi lí tưởng mỗi người phù hợp với lí tưởng chung của dân tộc, của Đảng thì hành động của họ sẽ góp phần thực hiện tốt những nhiệm vụ chung và chính họ sẽ được xã hội, Nhà nước tạo điều kiện để phát triển những khả năng của mình. Người sống có lí tưởng cao đẹp luôn được mọi người tôn trọng.

Câu hỏi: Lí tưởng sống của thanh niên ngày nay là gì? Học sinh phải rèn luyện lí tưởng sống như thế nào?

Hướng dẫn trả lời: Lí tưởng cao đẹp của thanh niên ngày nay là phấn đấu thực hiện mục tiêu xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Trước mắt là thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

- Thanh niên, học sinh phải ra sức học tập, rèn luyện để có đủ tri thức, phẩm chất và năng lực cần thiết nhằm thực hiện lí tưởng đó.

Câu hỏi: Em hiểu thế nào khi nói: “Sống đẹp - sống có ích”?

Hướng dẫn trả lời: Sống đẹp là sống có lí tưởng, có hoài bão và có ước mơ. Sống đẹp là sống có tấm lòng nhân ái.

- Sống có ích là sống vì mọi người, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Sống có ích là sống phải biết phân biệt đúng sai, phải trái. Sống có ích là chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các quy tắc và trật tự xã hội.

- “Sống đẹp - sống có ích” có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại và bố sung cho nhau. Sống đẹp, sống có ích là điều mà tuổi trẻ Việt Nam đang nỗ lực phấn đấu thực hiện để đưa đất nước tiến lên giàu mạnh, văn minh và hội nhập.

Câu hỏi: Lí tưởng sống của em hiện nay là gì?

Hướng dẫn trả lời:

- Lí tưởng sống của em là học thật giỏi, trở thành một bác sĩ giỏi, có kiến thức để chữa bệnh cho mọi người, đặc biệt là người nghèo.

- Hoặc ước mơ trở thành một người giáo viên giỏi để góp phần đào tạo những thế hệ trẻ có đạo đức, có kiến thức đáp ứng công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước...

Câu hỏi: Nêu những biểu hiện sống có lí tưởng của thanh niên trong thời đại ngày nay mà em biết.

Hướng dẫn trả lời: Những biểu hiện sống có lí tưởng của thanh niên trong thời đại ngày nay:

- Vượt khó trong học tập;

- Biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn;

- Năng động, sáng tạo và có hiệu quả cao trong công việc;

- Phấn đấu làm giàu chính đáng cho mình, gia đình và xã hội;

- Đấu tranh chống các hiện tượng tiêu cực trong xã hội;

- Sẵn sàng lên đường tham gia nghĩa vụ quân sự bảo vệ Tố quốc;

- Tham gia phong trào thanh niên tình nguyện...

Cảu hỏi: Nêu những biểu hiện sống thiếu lí tưởng của một số thanh niên hiện nay mà em biết.

Hướng dẫn trả lời: Những biểu hiện sống thiếu lí tưởng của một số thanh niên hiện nay:

- Chạy theo lối sống thực dụng, đua đòi, ỷ lại;

- Không có hoài bão, ước mơ, lãng quên quá khứ;

- Sống thờ ơ, với mọi người;

- Không có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội;

- Sống chỉ vì tiền tài và danh vọng, bất chấp luân lí, đạo đức.

Câu hỏi: Nếu xác định đúng và phân đấu suốt đời cho lí tưởng sống thì sẽ có lợi cho bản thân, cho gia đình và xã hội như thế nào?

Hướng dẫn trả lời: Nếu xác định đúng và phân đấu suốt đời cho lí tưởng tốt đẹp mà mình đã chọn, ví dụ: học tập tót để có kiến thức sau này làm giàu cho bản thân, góp phần xây dựng đất nước, thì bản thân sẽ được xã hội, nhà nước tạo điều kiện để phát triển khả năng của mình và mình sẽ luôn được mọi người tôn trọng.

Câu hỏi: Nếu sống thiếu lí tưởng hoặc xác định mục đích sông không đúng sẽ có hại gì?

Hướng dẫn trả lời: Nếu sống thiếu lí tưởng, sống không có hoài bão ước mơ, cuộc sống sẽ trở nên tẻ nhạt, dễ rơi vào những cạm bầy xấu; bản thân sẽ không có cơ hội để phát triển khả năng của mình. Mục đích sống của mình không đúng thì cơ hội để mình công hiến cho mục tiêu chung không thể thực hiện được.

Ví dụ: Lười học, ăn chơi, đua đòi, chỉ sống dựa vào bố mẹ, người đó sẽ không bao giờ có tương lai tươi đẹp, không có cơ hội để phát triển mình.

Câu hỏi: Ước mơ của em hiện nay là gì? Để thực hiện ước mơ ấy em sẽ làm gì?

Hướng dẫn trả lời:  Ước mơ của em hiện này là sau khi tốt nghiệp lớp 9, em sẽ thi đậu vào trường chuyên ở thị xã (thành phố), để từ đó có cơ hội tốt bước vào trường đại học.

- Để thực hiện ước mơ ấy, em tự vạch cho mình một kế hoạch và phương pháp học tập tốt, chăm chỉ học hành với quyết tâm cao, với ý chí và nghị lực để đạt được ước mơ của mình.