Bài giảng Công nghệ 7, bài 54: Chăm sóc, quản lý và phòng trị bệnh cho động vật thủy sản (tôm, cá).

   I. MỤC TIÊU:
         1. Kiến thức:
            _ Nêu được biện pháp chăm sóc tôm, cá thông qua kĩ thuật cho cá ăn.
            _ Chỉ ra được những công việc cần phải làm để quản lí ao nuôi thủy sản như kiểm tra ao nuôi và tôm cá.
            _ Trình bày được mục đích và một số biện pháp phòng và trị bệnh cho tôm, cá.
         2. Kỹ năng:
               Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích và hoạt động nhóm.
         3. Thái độ:
               Có ý thức vận dụng kiến thức được học vào thực tế cuộc sống tại gia đình và địa phương.
      II. CHUẨN BỊ:
         1. Giáo viên:
            _ Phóng to hình 84, 85 SGK.
            _ Bảng 9, bảng phụ.
            _ Sưu tầm một số mẫu cây thuốc, nhãn mác thuốc tân dược chữa trị bệnh cho tôm, cá.
         2. Học sinh:
               Xem trước bài 54.
      III. PHƯƠNG PHÁP:
               Trực quan, vấn đáp và trao đổi nhóm.
      IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
         1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút)
         2. Kiểm tra bài cũ: ( không có)
         3. Bài mới:
            a. Giới thiệu bài mới: (2 phút)
               Chăm sóc, quản lí và phòng trị bệnh cho tôm, cá là những biện pháp kĩ thuật quan trọng vì nó quyết định đến năng suất, sản lượng của tôm, cá nuôi. Vậy chăm sóc, quản lí, phòng trị bệnh như thế nào để đạt năng suất và chất lượng tốt nhất. Đây là nội dung chúng ta cần tìm hiểu ở bài hôm nay.
            b. Vào bài mới:

             * Hoạt động 1: Chăm sóc tôm, cá.
                Yêu cầu: + Biết được thời gian cho cá ăn.
                                + Biết cách cho tôm, cá ăn.
 

Thời gian	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Nội dung
9 phút	_ Yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin mục 1 SGK và trả lời các câu hỏi: + Tại sao cho cá ăn vào lúc 7 – 8 giờ sáng là tốt nhất?     _ Giáo viên nhận xét và giải thích cho học sinh rõ hơn. _ Giáo viên hỏi: + Tại sao lại bón phân tập trung vào tháng 8 – 11?     _ Giáo viên giảng thêm:   Lúc này tôm, cá cần tích lũy mỡqua mùa đông nên cần tập trung cho cá ăn nhiều. + Tại sao chúng ta không bón phân vào mùa hè? _ Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt ghi bảng. _ Yêu cầu học sinh  đọc mục 2 SGK và cho biết: + Nguyên tắc cho ăn “lượng ít và nhiều lần” mang lại lợi ích gì? _ Giáo viên giảng thêm:   Nguyên tắc này nhằm làm cho hệ số thức ăn càng giảm càng tốt. Hệ số thức ăn càng nhỏ thì lượng thức ăn tiêu tốn càng ít và giá thành sản phẩm càng hạ à sẽ kinh tế hơn. + Khi cho tôm, cá ăn thức ăn tinh phải có máng đựng thức ăn nhằm mục đích gì? + Cho phân xanh xuống ao nhằm mục đích gì?   + Tại sao bón phân chuồng, phân bắc xuống ao phải dùng phân đã ủ hoai mục? _ Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt, ghi bảng. + Cho biết chăm sóc nuôi dưỡng tốt cho tôm, cá là làm như thế nào?   _ Giáo viên nhận xét, bổ sung và chốt lại kiến thức cho học sinh.	_ Học sinh nghiên cứu và trả lời:   => Vì lúc này trời mát, sau một đêm tôm, cá đói sẽ tích cực ăn, nhiệt độ 200C – 300C là thích hợp để lượng thức ăn phân hủy từ từ, không làm ô nhiễm môi trường. _ Học sinh lắng nghe.   _ Học sinh trả lời: => Vì vào khoảng thời gian này  trời mát, nhiệt độ thích hợp, thức ăn phân hủy từ từ, không gây ô nhiễm môi trường nước. _ Học sinh lắng nghe.       => Thức ăn phân hủy nhanh gây ô nhiễm nước, nhiệt độ nước trong ao tăng. _ Học sinh ghi bài.   _ Học sinh đọc và trả lời:   => Tiết kiệm thức ăn và cá, tôm sẽ ăn hết thức ăn.   _ Học sinh lắng nghe.         => Thức ăn không  bị rơi ra  ngoài vì nếu thức ăn rơi tự do sẽ trôi đi, chìm xuống đáy ao rất lãng phí. => Chất hữu cơ phân hủy là thức ăn của vi sinh vật phù du, vi sinh vật phù du phát triển sẽ làm thức ăn trở lại cho tôm, cá. => Tránh ô nhiễm môi trường lây lan mầm bệnh cho con người. _ Học sinh ghi bài.   => Phải cho ăn đủ số lượng, đảm bảo đủ dinh dưỡng và cho ăn đúng kỹ thuật. _ Học sinh lắng nghe.	I. Chăm sóc tôm, cá:  1. Thời gian cho ăn:   Buổi sang lúc 7 – 8 giờ. Lượng phân bón và thức ăn  nên tập trung vào mùa xuân và các tháng 8 – 11. 2. Cho ăn: _ Cần cho tôm, cá ăn đủ chất dinh dưỡng và đủ lượng theo yêu cầu của từng giai đoạn, của từng loại tôm, cá. _ Cho ăn theo nguyên tắc “lượng ít và nhiều lần”.   Mỗi loại thức ăn có cách cho ăn khác nhau:  + Thức ăn tinh và xanh thì phải có máng ăn, giàn ăn.  + Phân xanh bó thành bó dìm xuống nước.  + Phân chuồng đã ủ hoai và phân vô cơ hòa tan trong nước rồi vải đều khắp ao.

* Hoạt động 2: Quản lí.
   Yêu cầu: Tìm hiểu các biện pháp quản lí trong nuôi trồng động vật thủy sản.
 

Thời gian	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Nội dung
10 phút	_ Yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin SGK mục II  và trả lời các câu hỏi: + Có mấy biện pháp quản lí trong nuôi trồng thủy sản? _ Giáo viên treo bảng 9, yêu cầu học sinh quan sát và hỏi: + Để kiểm tra ao nuôi cá ta cần làm những công việc gì? _ Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt ghi bảng. _ Giáo viên treo hình 84, yêu cầu học sinh quan sát và hỏi: + Để kiểm tra sự tăng trưởng của cá cần phải tiến hành như thế nào? + Làm thế nào để kiểm tra chiều dài của cá? + Kiểm tra khối lượng tôm, cá bằng cách nào? _ Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt ghi bảng.	_ Học sinh nghiên cứu và trả lời:   => Có 2 biện pháp quản lý: + Kiểm tra ao nuôi tôm, cá. + Kiểm tra sự tăng trưởng của tôm, cá. _ Học sinh quan sát và trả lời: => Cần tiến hành các công việc: + Kiểm tra đăng , cống. + Kiểm tra màu nước, thức ăn và hoạt động của tôm, cá. + Xử lí cá nổi đầu và bệnh tôm, cá. _ Học sinh ghi bài. _ Học sinh quan sát và trả lời: => Cần phải tiến hành kiểm tra: + Kiểm tra chiều dài. + Kiểm tra khối lượng của tôm, cá. => Lấy thước đo chiều dài từ mút đầu đến cuối cùng của đuôi. => Bắt cá lên cân, ghi chép theo dõi. _ Học sinh ghi bài.	II. Quản lý:  1. Kiểm tra ao nuôi tôm, cá:  2. Kiểm tra sự tăng trưởng của tôm, cá.

              
* Hoạt động 3: Một số phương pháp phòng trị bệnh cho tôm, cá:
  Yêu cầu: Tìm hiểu một số phương pháp phòng và trị bệnh cho tôm, cá.
 

Thời gian	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Nội dung
13 phút	_ Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục III.1 SGK và trả lời các câu hỏi: + Tại sao lại coi trọng việc phòng bệnh hơn trị bệnh?   _ Giáo viên nhận xét, bổ sung, chỉnh chốt ghi bài. _ Giáo viên hỏi: + Thiết kế ao nuôi thế nào cho hợp lí?           + Mục đích của vệ sinh môi trường là gì?     + Tăng cường sức đề kháng của tôm, cá nhằm mục đích gì?   + Cho biết các biện pháp để tăng  cường sức đề kháng của tôm, cá.         + Tại sao phải dùng thuốc trước mùa phát sinh bệnh của tôm, cá? _ Giáo viên nhận xét, chỉnh chốt ghi bảng. _ Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục III.2 và cho biết: + Khi tôm, cá bị bệnh có nên dùng thuốc không?       _ Giáo viên chốt lại, ghi bảng. _ Giáo viên nói:    Để phòng và chữa bệnh cho tôm, cá người ta đã dung một số cây thuốc thảo mộc, tân dược. _ Giáo viên treo tranh và giới thiệu cho học sinh biết. Sau đó yêu cầu nhóm thảo luận hoàn thành bài tập. _ Giáo viên nhận xét, bổ sung ghi bảng.	_ Học sinh đọc và trả lời:     => Vì khi tôm, cá bị bệnh việc chữa trị rất khó khăn, tốn kém, hiệu quả thấp. _ Học sinh ghi bài.   _ Học sinh trả lời: => Thiết kế ao nuôi: + Có hệ thống kiểm dịch, ao cách li,.. + Có nguồn nước sạch, nước đủ. + Có hệ thống cấp thoát nước riêng. => Mục đích: + Xóa bỏ nơi ẩn nấp của mầm bệnh. + Cải tạo ao. => Làm cho vật nuôi luôn khỏe mạnh và mầm bệnh khó xâm nhập vào cơ thể tôm, cá. => Chọn giống tôm, cá khỏe mạnh, mập mạp, cho ăn theo “4 định”, thường xuyên chăm sóc, quản lí môi trường nước, xử lí kịp thời khi phát hiện tôm, cá bị bệnh. => Để ngăn ngừa và hạn chế bệnh phát sinh.   _ Học sinh ghi bài.   _ Học sinh đọc và trả lời:   => Có, vì dùng thuốc là để tiêu diệt  những tác nhân gây bệnh, đảm bảo cho cá khỏe mạnh trở lại, sinh trưởng và phát triển bình thường. _ Học sinh ghi bài. _ Học sinh lắng nghe. _ Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét, bổ sung. _ Học sinh phải nêu được: + Hóa chất: vôi, thuốc tím. + Thuốc tân dược: Sulfamit. + Thuốc thảo mộc: cây thuốc cá, tỏi, lá xoan. _ Học sinh ghi bài.	III. Một số phương pháp phòng và trị bệnh cho tôm, cá:  1. Phòng bệnh:   a. Mục đích:     Tạo điều kiện cho tôm, cá luôn luôn được khỏe mạnh, sinh trưởng và phát triển bình thường, không bị nhiễm bệnh.   b. Biện pháp: _ Thiết kế ao nuôi hợp lí. _ Cải tạo ao nuôi trước khi thả tôm, cá. _ Tăng sức đề kháng cho tôm, cá. _ Thường xuyên kiểm tra môi trường nước và hoạt động của tôm, cá để xử lí kịp thời.  _ Dùng thuốc phòng trước cho tôm, cá để hạn chế và phòng ngừa bệnh dịch phát sinh.                       2. Chữa bệnh:  a. Mục đích:    Dùng thuốc để tiêu diệt những tác nhân gây bệnh cho tôm, cá đảm bảo cho cá khỏe mạnh trở lại, sinh trưởng và phát triển bình thường.   b. Một số thuốc thường dùng: _ Hóa chất: vôi, thuốc tím. _ Tân dược: Sunfamit, Ampicilin. _ Thảo mộc: tỏi, cây thuốc cá.

               Học sinh đọc phần ghi nhớ
         4. Củng cố: (3 phút)
               Tóm tắt nội dung chính của bài.
         5. Kiểm tra – đánh giá: (5 phút)     
               Hoàn thành các sơ đồ
a. 
b.
   
Đáp án:
               a.
                  (1): Kiểm tra đăng, cống.
                  (2): Kiểm tra màu nước, thức ăn và hoạt động của tôm, cá.
                  (3): Xử lý cá nổi đầu và bệnh tôm, cá.
               b.
                  (4): Hóa chất
                  (5): Thuốc tân dược
                  (6): Thuốc thảo mộc.
         6. Nhận xét - dặn dò: (2 phút)
            _ Nhận xét về thái độ học tập của học sinh.
            _ Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài và xem trước bài 55.