Giải Khoa học tự nhiên 6 sách Chân trời, bài 33: Đa dạng sinh học

Hình thành kiến thức mới 1. Quan sát hình 33.1 – 33.4 và thông tin về đa dạng các nhóm sinh vật đã học, em hãy cho biết đa dạng sinh học là gì?
Trả lời:
Đa dạng sinh học là sự phong phú về số lượng loài, số cá thế trong loài và môi trường sống.

Hình thành kiến thức mới 2. Quan sát các hình 33.2, 33.3 và 33.4, em có nhận xét gì về số loài sinh vật trong các môi trường sống khác nhau?
Trả lời:
Các môi trường sống khác nhau sẽ có độ đa dạng loài khác nhau.
- Hoang mạc và đài nguyên có khí hậu khắc nghiệt (quá lạnh hoặc quá nóng) nên ít loài thực vật và động vật thích nghi được với điều kiện môi trường → Độ đa dạng loài thấp.
- Rừng mưa nhiệt đới có điều kiện môi trường thuận lợi (nhiệt độ và độ ẩm thích hợp) nên thực vật và động vật phát triển phong phú → Độ đa dạng loài cao

Hình thành kiến thức mới 3. Từ thông tin hình 33.5 và 33.6, em hãy cho biết vai trò của đa dạng sinh học trong tự nhiên.
Trả lời:
Quan sát hình ảnh ta thấy:
- Đảm bảo sự tồn tại của các lưới thức ăn trong tự nhiên → Sự đa dạng sinh học đảm bảo sự tồn tại của các loài trong tự nhiên.
- Rừng ngập mặn giúp chắn sóng, chống sạt đất lở ven biển.
- Thực vật giúp điều hòa khí hậu, điều hòa không khí.
→ Trong tự nhiên, đa dạng sinh học góp phần bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước, chắn sóng, chắn gió, điều hòa khí hậu, duy trì sự ổn định của hệ sinh thái.

Hình thành kiến thức mới 4. Quan sát hình 33.7, em hãy chỉ ra giá trị thực tiễn mà đa dạng sinh học đem lại cho con người.
Trả lời:
Giá trị đa dạng sinh học với con người:
Làm lương thực, thực phẩm
Làm dược liệu
Làm đồ dùng, vật dụng
Có giá trị bảo tồn, du lịch và nghiên cứu.

Hình thành kiến thức mới 5. Quan sát hình 33.8 và kể tên những hoạt động làm suy giảm đa dạng sinh học.
Trả lời:
Những hoạt động làm suy giảm đa dạng sinh học:
Khí thải từ các nhà máy, xí nghiệp, phương tiện đi lại
Các hoạt động khai thác rừng quá mức
Xả rác bừa bãi
Săn bắt động vật hoang dã
Xây dựng quá nhiều thủy điện

Hình thành kiến thức mới 6. Từ thông tin gợi ý trong hình 33.9, hãy nêu một số hoạt động góp phần bảo vệ đa dạng sinh học.
Trả lời:
- Hoạt động góp phần bảo vệ đa dạng sinh học:
+ Bảo vệ môi trường sống cho các loài động vật hoang dã.
+ Bảo tồn động vật hoang dã.
+ Trồng cây gây rừng.
+ Xử lí rác thải.
+ Nhân giống các loài cây quý hiếm.
- Ngoài ra, còn có rất nhiều biện pháp góp phần bảo vệ đa dạng sinh học như: xây dựng các khu bảo tồn sinh vật, xây dựng các chế tài xử lí nghiêm các hành vi phá rừng và săn bắn động vật trái phép, tuyên truyền giáo dục rộng rãi trong nhân dân để mọi người tham gia bảo vệ môi trường,…

Luyện tập 1. Em hãy lấy một số ví dụ thể hiện vai trò của đa dạng sinh học ở địa phương em.
Trả lời:
Ví dụ thể hiện vai trò của đa dạng sinh học ở địa phương:
Nếu như trước những năm 1970, rừng còn rất phong phú, đa dạng với các loài thú, chim, bò sát như Voi, Tê giác, Hổ, Báo, các loài bò rừng, rắn,... thì nay ngay cả ở nhiều khu bảo tồn thiên nhiên, thậm chí vườn quốc gia, khó mà quan sát được các loài trên. Một số loài động vật lớn trên thực tế hầu như đã bị diệt vong như: Tê giác Hai sừng (Dicerorhynus sumatrensis), Heo vòi (Tapia indicus), Trâu rừng (Bubalus bubalis), Vượn tay trắng (Hylobates lar),…

Luyện tập 2. Vì sao chúng ta cần bảo vệ đa dạng sinh học?
Trả lời:
- Trong tự nhiên, đa dạng sinh học góp phần bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước, chắn sóng, chắn gió, điều hòa khí hậu, duy trì sự ổn định của hệ sinh thái.
- Trong thực tiễn, đa dạng sinh học cung cấp các sản phẩm sinh học cho con người như: lương thực, thực phẩm, dược liệu,…
→ Đa dạng sinh học là nguồn tài nguyên quý giá đối với tự nhiên và con người. Vì vậy, chúng ta cần bảo vệ đa dạng sinh học.

Luyện tập 3. Theo em, các khu bảo tồn có vai trò gì trong việc bảo vệ đa dạng sinh học?
Trả lời:
- Khu bảo tồn thiên nhiên là vùng đất hay vùng biển đặc biệt được dành để bảo vệ và duy trì tính đa dạng sinh học, các nguồn tài nguyên thiên nhiên, kết hợp với việc bảo vệ các tài nguyên văn hoá và được quản lý bằng pháp luật hoặc các phương thức hữu hiệu khác.
- Vai trò của các khu bảo tồn trong việc bảo vệ đa dạng sinh học là tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài sinh vật:
+ Duy trì một cách lâu dài hiện trạng tự nhiên, các minh hoạ đặc trưng của các vùng địa sinh học, quần thể sinh học, nguồn gen và các loài khác nhau, bảo đảm ổn định và đa dạng về sinh thái.
+ Ngăn ngừa và sau đó chấm dứt các hoạt động khai thác và chiếm giữ làm tổn hại đến đa dạng sinh học.

Vận dụng trang 154. Em cần làm gì để bảo vệ đa dạng sinh học?
Trả lời:
Một số biện pháp em có thể làm để bảo vệ đa dạng sinh học:
- Tham gia trồng cây gây rừng.
- Tuyên truyền, nâng cao ý thức của mọi người về việc bảo vệ rừng.
- Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường: vệ sinh khu vực sống, không vứt rác bừa bãi,…
- Tích cực tố giác với cơ quan chức năng các hành vi khai thác và săn bắn động thực vật hoang dã trái phép.

Bài 1: Nêu vai trò của đa dạng sinh học trong thực tiễn, lấy ví dụ.
Trả lời:
Vai trò của đa dạng sinh học:
- Là nơi cư trú của nhiều loài sinh vật
+ Ví dụ: rừng mưa nhiệt đới
- Cung cấp lương thực, thực phẩm
+ Ví dụ: các loại rau quả, thịt, cá,…
- Bảo vệ nguồn đất, nguồn nước, chắn gió,…
+ Ví dụ: rừng phòng hộ
- Là nơi bảo tồn sinh vật, phát triển du lịch
+ Ví dụ: rừng Quốc gia
- Cung cấp nguyên, vật liệu, dược liệu…
+ Ví dụ: nhân sâm làm thuốc…

Bài 2: Thiết kế áp phích về tuyên truyền bảo vệ đa dạng sinh học.

Bài 3: Điều gì sẽ xảy ra với chúng ta khi đa dạng sinh học bị suy giảm?
Trả lời:
Hậu quả của suy giảm đa dạng sinh học:
Mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của con người, đe dọa sự phát triển bền vững của trái đất.
Ảnh hưởng đến an ninh lương thực, con người phải đối mặt với nguy cơ đói nghèo.
Suy giảm nguồn gen và đặc biệt là biến đổi khí hậu dẫn đến hàng loạt các thảm họa thiên nhiên đe dọa cuộc sống của con người.