Giải Khoa học tự nhiên 6 sách Chân trời, bài 38: Lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc

Câu hỏi Mở đầu. Đưa thanh nam châm lại gần một viên bi sắt đang nằm yên trên mặt bàn, ta thấy viên bi sắt lăn lại gần phía nam châm. Tại sao lại như vậy?
Trả lời:
Đưa thanh nam châm lại gần một viên bi sắt đang nằm yên trên mặt bàn, ta thấy viên bi sắt lăn lại gần phía nam châm vì nam châm đã tác dụng lực hút lên viên bi, làm cho viên bi lăn về phía mình.


Câu hỏi thảo luận 1. Khi nâng tạ và khi đá bóng hình 38.1a và 38.1b, vật nào gây ra lực và vật nào chịu tác dụng của lực? Các vật này có tiếp xúc với nhau hay không?

Trả lời:
- Hình 38.1a:
+ Vật gây ra lực: Tay người.
+ Vật chịu tác dụng của lực: Quả tạ.
+ Tay người gây ra lực tiếp xúc với quả tạ chịu tác dụng lực
- Hình 38.1b:
+ Vật gây ra lực: Chân cầu thủ.
+ Vật chịu tác dụng của lực: Quả bóng.
+ Chân cầu thủ gây ra lực tiếp xúc với quả bóng chịu tác dụng lực.

Câu hỏi thảo luận 2. Quan sát hình 38.2, em hãy cho biết tại sao viên bi sắt lại bị kéo về phía nam châm. Trong hình 38.2 và 37.2, vật nào gây ra lực và vật nào chịu tác dụng của lực? Các vật có tiếp xúc với nhau hay không?


Trả lời:
- Hình 38.2, viên bi sắt bị kéo về phía nam châm do nam châm đã tác dụng lực hút lên viên bi sắt.
- Hình 38.2: Nam châm tác dụng lực hút lên miếng sắt, hút miếng sắt về phía mình.
+ Vật gây ra lực: Nam châm.
+ Vật chịu tác dụng của lực: Viên bi sắt.
- Hình 37.2: Lực hút của Trái Đất tác dụng lên quả táo.
+ Vật gây ra lực: Trái Đất.
+ Vật chịu tác dụng của lực: Quả táo.
- Các vật trên không tiếp xúc với nhau.

Câu hỏi thảo luận 3. Theo em có sự khác biệt nào về các lực tác dụng được minh họa ở hình 38.1a và 38.2.


Trả lời:
Sự khác biệt về các lực tác dụng được minh họa ở hình 38.1a và 38.2 đó là: có lực tác dụng khi hai vật ở hình 38.1a tiếp xúc với nhau, có lực tác dụng khi hai vật ở hình 38.2 không tiếp xúc với nhau.

Luyện tập 1. Em hãy tìm các ví dụ về lực tiếp xúc trong đời sống.
Trả lời:
Tay ta dùng lực kéo để kéo dãn lò xo, tay ta và lò xo tiếp xúc với nhau.

Tay ta tác dụng một lực đẩy vào thùng hàng, tay ta và thùng hàng tiếp xúc với nhau.


Luyện tập 2. Em hãy tìm các ví dụ về lực không tiếp xúc trong đời sống.
Trả lời:
- Ví dụ về lực không tiếp xúc trong đời sống là:
+ Lực hút giữa Trái Đất và Mặt Trăng, Trái Đất và Mặt Trăng không tiếp xúc với nhau.

+ Lực hút của hai thanh nam châm.


Vận dụng trang 167. Trong các hình ảnh sau, hình ảnh nào cho thấy xuất hiện lực tiếp xúc, lực không tiếp xúc?

Trả lời:
- Hình ảnh xuất hiện lực tiếp xúc là: a, d. Trong đó:
Đẩy piston để ép quả: Piston gây ra lực có sự tiếp xúc với quả chịu tác dụng của lực.
Nâng cốc nước lên khỏi bàn: Tay người gây ra lực có sự tiếp xúc với cốc nước chịu tác dụng của lực.
- Hình ảnh xuất hiện lực không tiếp xúc là: b, c. Trong đó:
Đưa thanh nam châm lại gần viên bi sắt: Nam châm gây ra lực không có sự tiếp xúc với viên bi sắt chịu tác dụng của lực.
Hút nhau của hai nam châm: Nam châm này gây ra lực không có sự tiếp xúc với nam châm kia chịu tác dụng của lực.
 

Bài 1. Nêu hai ví dụ về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc?
Trả lời:
- Lực tiếp xúc:
+ Lực khi tay cầm, nắm các vật.
+ Lực khi chân đá vào quả bóng.
- Lực không tiếp xúc:
+ Lực nam châm hút các vật sắt.
+ Lực hút giữa Trái Đất và Mặt Trăng.

Bài 2. Lực nào sau đây là lực tiếp xúc?
A. Lực của Trái Đất tác dụng lên bóng đèn treo trên trần nhà.
B. Lực của quả cân tác dụng lên lò xo khi treo quả cân vào lò xo.
C. Lực của nam châm hút thanh sắt đặt cách nó một đoạn.
D. Lực hút giữa Trái Đất và Mặt Trăng.
Trả lời:
Đáp án: B

Bài 3. Lực nào sau đây là lực không tiếp xúc?
A. Lực của bạn Linh tác dụng lên cửa để mở cửa.
B. Lực của chân cầu thủ tác dụng lên quả bóng,
C. Lực Trái Đất tác dụng lên quyển sách đặt trên mặt bàn.
D. Lực của gió tác dụng lên cánh buồm.
Trả lời:
Đáp án: C