Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6, Bài 1: Giới thiệu về khoa học tự nhiên

I. KIẾN THÚC TRỌNG TÂM
- Khoa học tự nhiên hay Tự nhiên học là một nhánh của khoa học, nghiên cứu về các hiện tượng tự nhiên tìm ra các đặc điểm, tính chất và các quy luật của chúng.
- Vật sống có khả năng trao đổi chất với môi trường, lớn lên, sinh sản, cảm ứng,...
- Các lĩnh vực chính của khoa học tự nhiên: Sinh học, Hóa học, Vật lí học, Thiên văn học,...
- Vai trò của khoa học tự nhiên với đời sống: Nâng cao nhận thức của con người với thế giới tự nhiên, ứng dụng các thành tựu vào đời sống, sản xuất, kinh doanh, chăm sóc sức khỏe, bảo vệ môi trường và phát triển xã hội bền vững,...

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu hỏi: (Mục II - Trang 7)
Hướng dẫn trả lời:
- Vật sống; Con người, cây lúa, con voi,...
- Vật không sống: Trái Đất, cái bàn, cây cầu,...

Câu hỏi: (Mục IV - Trang 9)
Hường dẫn trả lời:
- Các thành tựu của khoa học tự nhiên được áp dụng vào công nghệ để chế tạo ra các phương tiện phục vụ cho mọi lĩnh vực của đời sống con người. Khoa học và công nghệ càng tiến bộ thì đời sống con người càng được cải thiện.

Câu hỏi: (Mục IV - Trang 9)
Hướng dẫn trả lời:
- Lợi ích: Khoa học tự nhiên ra đời đã phát minh ra nhiều điều, vật dụng mới lạ giúp con người tạo ra các phương tiện: Ô tô, máy bay,... phục vụ đời sống con người và các hoạt động sản xuất, kinh doanh,...
- Tác hại: Song song với sự phát triển, khoa học tự nhiên vô tình đã làm hoạt động của các nhà máy tạo ra nhiều khí thải gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến đời sống sinh vật trên Trái Đất,... do con người sử dụng chưa đúng phương pháp, đúng mục đích.

*Câu hỏi hoạt động:
Câu hỏi: (Mục III - Trang 8)
Gợi ý:
Hình a: Khi đưa 2 đầu của 2 thanh nam châm đến gần nhau:
- Trường hợp đẩy nhau: 2 đầu cùng cực nam (màu xanh, kí hiệu S) hoặc cực bắc (màu đỏ, kí hiệu N).
- Trường hợp hút nhau: 2 đầu khác cực.
Hình b: Khi đun nóng đường (màu trắng) sẽ bị biến thành chất khác (có màu đen).
Hình c: Nhúng chiếc đũa vào cốc nước thì ta thấy đũa như bị gãy ở mặt nước. Bởi hiện tượng khúc xạ ánh sáng mà tia sáng từ đầu dưới nước của đũa trên đường truyền từ vật vào mắt ta đã bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường (môi trường nước và môi trường không khí).
Hình d: Đem bình thủy tinh chụp kín cây thì cây không phát triển bình thường, lâu dần cây sẽ chết vì cây không có khí oxygen cây sẽ ngừng quá trình hô hấp.

Câu hỏi: (Mục III - Trang 8)
Gợi ý trả lời:

Câu hỏi: (Mục IV - Trang 10)
Gợi ý:
1. Ví dụ tìm hiếu về Isaac Newton (phát âm: I sắc Niu-tơn) là một nhà vật lý, nhà thiên văn học, nhà triết học tự nhiên và nhà toán học vĩ đại, được nhiều người coi là một trong những nhà khoa học có ảnh hưởng nhất mọi thời đại.
- Ngày sinh: ngày 25 tháng 12 năm 1642.
- Ngày mất: ngày 20 tháng 3 năm 1726.
- Quốc tịch: Người Anh.
- Phát minh: Luận thuyết của ông về Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (Các Nguyên lý Toán học của Triết lý về Tự nhiên) xuất bản năm 1687, đã mô tả về vạn vật hấp dẫn và 3 định luật Newton, được coi là nền tảng của cơ học cổ điển.
- Điều thích nhất ở ông đó là câu nói: “Nếu có bao giờ tới tìm được những phát kiến giá trị, đó là nhờ chú tâm kiên trì hơn là nhờ bất cứ tài năng nào khác”.

2. Ví dụ tìm hiểu về Darwin (Đacuyn)
- Ngày sinh: ngày 12 tháng 2 năm 1809.
- Ngày mất: ngày 19 tháng 4 năm 1882.
- Quốc tịch: Người Anh.
- Phát minh: Ông là người đã phát hiện và chứng minh rằng mọi loài đều tiến hóa theo thời gian từ những tổ tiên chung qua quá trình chọn lọc tự nhiên. Nếu như sự tiến hóa được cộng đồng các nhà khoa học và công chúng chấp nhận ở thời đại Darwin, thì lý thuyết chọn lọc của ông trong những năm 1930 được xem như lời giải thích chính yếu cho quá trình này, và ngày nay đã trở thành nền tảng cho lý thuyết tiến hóa hiện đại. Khám phá của Darwin là lý thuyết thống nhất cho các ngành khoa học sinh vật vì có thể đưa ra lời giải thích duy lý cho sự đa dạng loài.
- Điều thích nhất ở ông đó là câu nói: “Người nào dám lãng phí một giờ đồng hồ hãy còn chưa phát hiện ra giá trị của cuộc sống”....

3. Ví dụ tìm hiểu về Marie Curie (Ma-ri Quy-ri)
- Ngày sinh: Ngày 7 tháng 11 năm 1867.
- Ngày mất: Ngày 4 tháng 7 năm 1934.
- Quốc tịch: Người Pháp gốc Ba Lan. 
- Phát minh: Bà được coi là người tiên phong trong việc nghiên cứu về tính phóng xạ.
Theo đó, bà đã phát triển lý thuyết phóng xạ (phóng xạ là thuật ngữ do bà đặt ra), kỹ thuật để cô lập đồng vị phóng xạ và phát hiện ra hai nguyên tố polonium và radium.
Bà thành lập Viện Curie ở Paris và Warsaw - là nơi trung tâm nghiên cứu y học lớn hiện nay.
- Điều thích nhất ở bà đó là câu nói: “Cuộc sống không dễ dàng với bất cứ ai. Chúng ta phải có lòng kiên trì và hơn hết là sự tự tin vào chính mình. Chúng ta phải tin rằng mình có năng khiếu về một điều gì đó và cần phải đạt được nó”....

III. CÂU HỎI PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
Câu hỏi 1: Nêu các đặc điểm nhận biết vật sống? Đặc điểm nào của vật sống có vai trò duy trì và phát triển giống nòi?
Hướng dẫn trả lời:
- Đặc điểm nhận biết vật sống: Vật sống có khả năng trao đổi chất với môi trường, lớn lên, sinh sản, cảm ứng,...
- Đặc điểm duy trì giống nòi: Vật sống có khả năng sinh sản.

Câu hỏi 2: Nêu các ví dụ về thành tựu về khoa học tự nhiên mà em biết?
Hướng dẫn trả lời:
- Niu-tơn tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn.
- Lô-mô-nô-xốp tìm ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng.
- Puốc-kin-giơ khám phá bí mật sự phát triển của thực vật và đời sống của mô động vật (1837).
- Đacuyn nêu thuyết tiến hóa và di truyền.
- Đi-mi-tri I-va-nô-vích Men-đê-lê-ép - Nhà khoa học người Nga đã sáng tạo ra bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học,...

Câu hỏi 3: Lấy ví dụ về việc áp dụng thành tựu khoa học và công nghệ vào sản xuất hoặc sáng kiến khoa học - kĩ thuật mà em biết.
Hướng dẫn trả lời:
- Trong nông nghiệp, tạo ra máy cày, máy gặt, máy cấy để phục vụ sản xuất lúa nước cho bà con nông dân, giảm sức lao động tay chân.
- Trong công nghiệp sáng tạo ra hệ thống lắp ráp tự động,...