Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6, Bài 26: KHÓA LƯỠNG PHÂN

Bài 26: KHÓA LƯỠNG PHÂN

1. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 

- Khóa lưỡng phân là cách phân loại sinh vật thành 2 nhóm dựa trên sự khác nhau ở mỗi đặc điểm của sinh vật.
- Nội dung để xây dựng khóa lưỡng phân:
+ Vẽ sơ đồ cây phân loại.
+ Lập bảng để xây dựng khóa lưỡng phân.
- Các đặc điểm căn cứ để xây dựng khóa lưỡng phân: Môi trường sống, đặc điểm hình thái (kích thước, cơ quan di chuyển, số lượng chi, số lượng cánh,...)
- Các bước cần tiến hành xây dựng một khóa lưỡng phân sinh vật:
+ Chọn đặc điểm đặc trưng của mỗi đại diện trong 5 giới sinh vật đã học.
+ Dựa vào đặc điểm đối lập để tách các đại diện thành 2 nhóm sinh vật.
+ Tiếp tục tách chúng thành 2 nhóm cho đến khi ở mỗi nhóm chỉ còn một sinh vật.
+ Dùng “sơ đồ” hoặc “lập bảng” khóa lưỡng phân để xếp các sinh vật vào vị trí phù hợp.
- Khóa lưỡng phân giúp phân loại các loài một cách khoa học, chính xác và thuận tiện nhất,...

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

*Câu hỏi hoạt động: (Mục II - Trang 91)
Gợi ý:  

III. CÂU HỎI PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

Câu hỏi 1: Cho bảng khóa lưỡng phân và tên một số cây (cây đu đủ, cây dâu tằm, cây bèo Nhật Bản, cây hoa hồng) như sau:

Các bước	Đặc điểm	Tên cây
1a	Lá không xẻ thủy	Đi tới bước 2
1b	Lá xẻ thành nhiều thùy hoặc lá xe thùy thành nhiều lá con	Đi tới bước 3
2a	Lá có mép nhẵn	?
2b	Lá có mép răng cưa	?
3a	Lá xẻ thành nhiều thùy, các thùy xẻ sâu	?
3b	Lá xẻ thành nhiều thùy là những lá con, xếp dọc 2 bên cuống lá	Cây hoa hồng

1. Dựa vào đặc điểm của lá để hoàn thành vào bảng những ô còn trống.
2. Sau khi đã hoàn thành bảng khóa lưỡng phân hãy tìm cây cỏ “lá không xẻ thùy và mép lá nhẵn”. Lấy thêm ví dụ ngoài thực tế những cây mang đặc điểm ở bước (2a) và (2b)?
 
Gợi ý: Hoàn thành bảng khóa lưỡng phân.

Các bước	Đặc điểm	Tên cây
1a	Lá không xẻ thủy	Đi tới bước 2
1b	Lá xẻ thành nhiều thùy hoặc lá xe thùy thành nhiều lá con	Đi tới bước 3
2a	Lá có mép nhẵn	Cây bèo Nhật Bản
2b	Lá có mép răng cưa	Cây dâu tằm
3a	Lá xẻ thành nhiều thùy, các thùy xẻ sâu	Cây đu đủ
3b	Lá xẻ thành nhiều thùy là những lá con, xếp dọc 2 bên cuống lá	Cây hoa hồng

2.- Cây có “lá không xẻ thùy và mép lá nhẵn” là: Cây bèo nhật bản. - Ví dụ ngoài thực tế về cây mang đặc điểm ở mỗi ô
+ Bước ở ô 2a (lá không xẻ thùy, có mép nhẵn): Cây khoai lang, cây trầu không, cây lá lốt, cây sen,...
+ Bước ở ô 2b (lá không xẻ thùy, có mép răng cưa): Cây mùi tàu (ngò gai), cây thạch tùng, cày xạ đen,...

Câu hỏi 2: Cho hình ảnh 6 loài động vật sau:
 
Hãy lập bảng để xây dựng khóa lưỡng phân về các loài động vật trên.
Gợi ý:
 

Các bước	Đặc điểm	Tên cây
1a	Cơ thể không có chân	Đi tới bước 2
1b	Cơ thể có chân	Đi tới bước 3
2a	Cơ thể không chân, có vảy	Cá trôi
2b	Cơ thể không chân, không có vảy	Cá chạch đồng
3a	Cơ thể có chân, có cánh	Đi tới bước 4
3b	Cơ thể có chân, không có cánh	Đi tới bước 5
4a	Cơ thể có chân, có 2 cánh	Nhặng xanh
4b	Cơ thể có chân, có 4 cánh	Chuồn chuồn
5a	Cơ thể không có cánh, có 8 chân	Nhện nhà
5b	Cơ thể không có cánh, có 10 chân	Cua đồng

*Chú ý: Học sinh có thể vẽ khóa lưỡng phân bằng sơ đồ.