I. Sự phát triển của khoa học - kĩ thuật và văn hóa thế giới nửa đầu thế kỉ XX.
Câu hỏi. Những thành tựu chủ yếu về khoa học - kĩ thuật của thế giới nửa đầu thế kỉ XX là gì?
Bước sang thế kỉ XX, trên đà phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp, nhân loại đã đạt được những thành tựu rực rỡ về khoa học - kĩ thuật.
Trong lĩnh vực Vật lí, sự ra đời của thuyết nguyên tử hiện đại, đặc biệt là thuyết tương đối của nhà bác học An-be Anh-xtanh.
Trong các lĩnh vực khác như Hóa học, Sinh học, các khoa học về Trái Đất đều đạt được những thành tựu to lớn.
Nhiều phát minh khoa học cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX đã được đưa vào sử dụng như điện tín, điện thoại, ra đa, hàng không, điện ảnh...
Câu hỏi. Ngoài những thành tựu đã nêu trong sách giáo khoa, hãy nêu những phát mình khoa học của nhân loại mà em biết vào nửa đầu thế kỉ XX?
- Lí thuyết nguyên tử hiện đại về cấu tạo nguyên tử.
- Hiện tượng phóng xạ nhân tạo.
- Chế tạo ra chất đồng vị phóng xạ.
- Trong sinh học: phản xạ có điều kiện, sinh học phân tử, chất kháng sinh Penixilin...
Câu hỏi. Sự phát triển của khoa học- kĩ thuật nửa đầu thế kỉ XX đã mang lại những kết quả tích cực và hạn chế gì cho nhân loại?
- Tích cực: Tạo ra một khối lượng sản phẩm vật chất khổng lồ cho xã hội, làm thay đổi đời sống vật chất, tinh thần của nhân loại.
- Hạn chế: Nhiều phát minh khoa học được ứng dụng trong sản xuất vũ khí và phương tiện chiến tranh trở thành phương tiện giết người hàng loạt (bom nguyên tử được chế tạo từ năng lượng lấy từ sự phân hạch các hạt nhân Urani và Plutoni), góp phần đưa đến hai cuộc chiến tranh ở thế kỉ XX, gây tổn thất, đau thương cho nhân loại.
Câu hỏi. Nhà khoa học A.Nô-ben nói: “Tôi hi vọng rằng nhân loại sẽ rút ra được từ nhưng phát minh khoa học nhiều điều tốt hơn là điều xấu”. Em hiểu như thế nào về câu nói đó?
Việc sử dụng nhưng thành tựu khoa học - kĩ thuật nhằm phục vụ cho cuộc sống con người, tuy nhiên chính những thành tựu đó cũng được sử dụng để trở thành phương tiện giết người hàng loạt (bom nguyên tử được chế tạo từ năng lượng được lấy từ sự phân hạch các hạt nhân Urani và Plutoni). Vì thế, mong muốn của
nhà khoa học Nô-ben là hãy sử dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật để phục vụ cuộc sống con người, đừng sử dụng nó cho những cuộc chiến tranh gây tổn thất đau thương cho nhân loại.
II. Nền văn hóa Xô-viết hình thành và phát triển.
Câu hỏi. Thế nào là nền văn hóa Xô-viết?
Đó là nền văn hóa mới được hình thành ở nước Nga Xô-viết sau Cách mạng tháng Mười, được xây dựng trên cơ sở tư tưởng của chù nghĩa Mác - Lê-nin và kế thừa những tinh hoa di sản văn hóa của nhân loại.
Câu hỏi. Thành tựu tiêu biểu của nền văn hóa Xô-viết là gì?
Đã xóa bỏ tình trạng mù chữ và nạn thất học, sáng tạo ra chữ viết cho các dân tộc trước đây chưa có chữ viết, phát triển hệ thống giáo dục, nghệ thuật.
Câu hỏi. Vì sao xóa nạn mù chữ được coi là nhiệm vụ hàng đầu trong việc xây dựng một nền văn hóa mới ở Liên Xô?
Tình trạng mù chữ ở nước Nga rất phổ biến, chiếm 3/4 dân số, muốn thay đổi tình trạng lạc hậu, chậm phát triển thì người dân phải biết đọc, biết viết. Tỉ lệ người biết đọc, biết viết là tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế - văn hóa.
Câu hỏi. Vì sao Liên Xô chú trọng phát triển văn hóa?
Thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa. Nâng cao trình độ hiểu biết của người dân để họ phục vụ đắc lực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Câu hỏi. Hãy nêu những thành tựu khoa học - kĩ thuật Xô-viết.
Các nhà khoa học Xô-viết đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Ngay sau chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô đã giải quyết thành công vấn đề nguyên tử, phá thế độc quyền của Mĩ, xây dựng nhà máy điện nguyên tử, tàu phá băng nguyên tử. Đặc biệt một thành tựu nổi bật của Liên Xô là nghiên cứu và chinh phục khoảng không vũ trụ. Chính Xi-ôn-cốp-xki, nhà khoa học vĩ đại Nga là người sáng lập ra ngành du hành vũ trụ hiện đại.
Câu hỏi. Văn hóa nghệ thuật Xô-viết đạt được những thành tựu gì?
Các ngành văn học, thi ca, sân khấu, điện ảnh đều đạt được những thành tựu to lớn. Nhiều nhà văn Xô-viết đã trở nên nổi tiếng thế giới như M. Goóc-ki, M. Sô-lô- khốp, A. Tôn-xtôi...
Câu hỏi. Với hiểu biết của mình, em hãy kể tên các tác phẩm văn học Xô-viết nổi tiếng những năm đầu thế kỉ XX?
- “Sông Đông êm đềm” (M. Sô-lô-khốp).
- “Thép đã tôi thế đấy” (N. Ô-xtrốp-xki).
- “Đất vỡ hoang” (M. Sô-lô-khốp).
- “Bài ca sư phạm” (A. Ma-ca-ren-cô).
- “Con đường đau khổ” (A. Tôn-xtôi).
Câu hỏi. Hãy nêu những thành tựu của nền văn hóa Xô-viết?
- Xóa nạn mù chữ.
- Phát triển văn hóa, nghệ thuật.
- Phát triển khoa học, chinh phục vũ trụ.
Giải Lịch sử 6 sách Kết nối tri thức, bài 15: Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc và sự chuyển biến của xã hội Âu Lạc
Viết bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống: Học sinh với việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt