Hướng dẫn trả lời câu hỏi Lịch sử 8, bài 8: Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật thế kỉ XVIII – XIX.

I. Những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật
 
Câu hỏi. Để hoàn toàn chiến thắng chế độ phong kiến về kinh tế, giai cấp tư sản cần phải tiến hành cuộc cách mạng thứ hai sau cách mạng tư sản. Đó là cách mạng gì?
 
Đó là cuộc cách mạng công nghiệp thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX, tiếp đó là cách mạng khoa học - kĩ thuật.
 
Câu hỏi. Vì sao giai cấp tư sản phải tiến hành cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật?
 
Phải tiến hành cuộc cách mạng này vì giai cấp tư sản không thể tồn tại nếu không luôn luôn cách mạng công cụ lao động (cách mạng công nghiệp => cách mạng khoa học - kĩ thuật).
 
Câu hỏi. Nêu các thành tựu trong lĩnh vực công nghiệp?
 
Kĩ thuật luyện kim, chế tạo máy móc, đặc biệt là máy hơi nước, sử dụng nguyên liệu than đá, dầu mỏ (phát triển nghề khai thác mỏ).
 
Câu hỏi. Các thành tựu trong lĩnh vực giao thông vận tải và thông tin liên lạc. Vì sao có sự phát triển đó?
 
- Đóng tàu thủy, chế tạo xe lửa, phát minh máy điện tín.

- Do sự phát triển của công, nông, thương nghiệp, việc chuyên chở hàng hóa, sản vật từ miền này sang miền khác, nước này sang nước khác tăng nhanh, đòi hỏi phải có sự phát triển nhanh chóng của những phương tiện chuyên chở liên lạc.
 
Câu hỏi. Tiến bộ trong nông nghiệp?

Sử dụng phân hóa học, máy kéo, máy cày, tăng hiệu quả làm đất và năng suất cây trồng.

Câu hỏi. Thành tựu trong lĩnh vực quân sự?
 
Sản xuất nhiều loại vũ khí mới, chiến hạm, ngư lôi, khí cầu...
 
Câu hỏi. Tại sao nói thế kỉ XIX là thế kỉ của sắt, máy móc và động cơ hơi nước?
 
Sự tiến bộ về kĩ thuật: lò luyện kim, ứng dụng động cơ hơi nước trong sản xuất, sự chuyển biến mạnh từ công trường thủ công sang nền sản xuất công nghiệp cơ khí mà trong đó sắt, máy móc và động cơ hơi nước được sản xuất và sử dụng phổ biến.
 
Câu hỏi. Lập bảng thống kê các thành tựu chủ yếu của kĩ thuật thế kỉ XVIII - XIX theo mẫu sau:
 

 
II. Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội

l. Khoa học tự nhiên
 
Câu hỏi. Em hãy kể tên các nhà khoa học và các phát minh vĩ đại của họ trong thế kỉ XIX mà em biết?
 
- Toán học:
+ Niu-tơn: Phép tính vi phân, tích phân
+ Lô-ba-sép-xki : Hình học phi Ơcơlít
+ Lép-ních : Phép tính vi phân, tích phân

- Hóa học: Men-đê-lê-ép: Bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học

- Vật lý:
+ Lô-mô-nô-xốp : Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.
+ Niu-tơn: Thuyết vạn vật hấp dẫn, ba định luật Niutơn. 

Sinh vật:
+ Đác-uyn: Thuyết tiến hoá di truyền.
+ Puốc-kin-giơ: Thuyết tế bào.
 
Câu hỏi Ý nghĩa của những phát minh khoa học trên ?
 
+ Thể hiện sự tiến bộ của nhân loại trong việc tìm hiểu, khám phá và chinh phục thiên nhiên, chống lại những học thuyết phản động, chứng minh sự đúng đắn của triết học duy vật Mác-xít.

+ Giúp con người hiểu biết hơn về thế giới vật chất xung quanh.

+ Đặt cơ sở cho những nghiên cứu ứng dụng sau này để thúc đẩy sản xuất và kĩ thuật phát triển
 
2. Khoa học xã hội.
 
Câu hỏi. Nêu những phát minh về lĩnh vực khoa học xã hội?
 
Sự xuất hiện của chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng của Phoi-ơ-bách và Hê-ghen.
Kinh tế chính trị học tư sản đại biểu là Xmít và Ri-cac-đô.
Chủ nghĩa xã hội không tưởng: Xanh-xi-mông, Phu-ri-ê, O-oen.
Phát minh lớn nhất của chủ nghĩa xã hội khoa học của Mác và Ăng-ghen.
 
Câu hỏi. Các phát minh về khoa học xã hội có vai trò như thế nào đối với đời sống xã hội loài người trong các thế kỉ XVIII - XIX?
 
Đã phá ý thức hệ phong kiến, tấn công vào nhà thờ.
Giải thích rõ quy luật vận động của thế giới và thúc đẩy xã hội phát triển
 
Câu hỏi. Lập bảng thống kê các tiến bộ của khoa học tự nhiên và khoa học xã hội trong các thế kỉ XVIII - XIX theo mẫu sau:
 

 
Câu hỏi. Những tiến hộ của khoa học có tác dụng như thế nào đối với đời sống loài người?
 
- Các liên bộ của khoa học giai thích rõ quy luật vận động thế giới, góp phần thúc đẩy xã hội phát triển.
 
- Các phát minh khoa học được ứng dụng trong sản xuất và đời sống xã hội tạo ra khối lượng của cải vật chất khổng lồ cho xã hội.
 
- Những học thuyết xã hội góp phần đấu tranh xóa bỏ ý thức hệ phong kiến, đề xướng nhưng tư tưởng tiến bộ.
 
3. Sự phát triển của văn học và nghệ thuật.
 
Câu hỏi. Hây nêu những thành tựu tiêu biểu trong tĩnh vực văn học?
 
Thời kì này xuất hiện trào lưu văn học lãng mạn và hiện thực phê phán với các đại biểu ưu tú:
 
+ Ban-dắc (Tấn trò đời, ơ-giê-ni Gơ-răng-đê, Vỡ mộng, Trời không có mắt).
+ Vích-to Huy-gô (Những người khốn khổ)
+ Pu-skin (Thơ)
 
Câu hỏi. Hãy nêu tên những thiên tài trong lĩnh vực nghệ thuật? Nội dung của các tác phẩm nghệ thuật đó ?
 
Các nhạc sĩ thiên tài: Mô-da (người Áo), Bách và Bét-tô-ven (người Đức), Sô- panh (người Ba Lan), Trai-cốp-xki (người Nga)...
 
Các tác phẩm phản ánh cuộc sống, chứa chan tình nhân ái, ca ngợi cuộc đấu tranh cho tự do
 
Câu hỏi. Nhiều danh hoạ nổi tiếng, họ là ai? Các tác phẩm nổi tiếng của họ phản ánh điều gì?
 
Danh họa nổi tiếng người Pháp Đa-vít, Đơ-la-croa Cuốc-be, Gôi-a (Tây Ban Nha). Các tác phẩm của họ là những kiệt tác phê phán bọn phong kiến giáo hội, đặc biệt là tranh châm biếm.
 
Câu hỏi. Vai trò của văn học, nghệ thuật trong cuộc đấu tranh vì quyền sống và hạnh phúc của nhân dân.

Các tác phẩm đã vạch trần bộ mặt thật của xã hội tư bản và lên án những tệ nạn xã hội đương thời, phản ánh khát khao về một cuộc sống tự do, hạnh phúc của những người dân lao động.