Giải Ngữ văn 6 sách Chân trời sáng tạo, bài 3: Ôn tập trang 79

Câu 1 trang 79. Tóm tắt nội dung của các văn bản sau và xác định thể loại của chúng bằng cách điền vào bảng (làm vào vở):

Văn bản	Nội dung	Thể loại
Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương
Việt Nam quê hương ta

Trả lời:
Học sinh điền vào bảng như sau:

Văn bản	Nội dung	Thể loại
Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương	Khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, rộng lớn, trù phú, tươi đẹp của đất nước ta với những địa danh cụ thể, cùng những người anh hùng vĩ đại sinh ra từ mảnh đất ấy.	Ca dao
Việt Nam quê hương ta	Khắc họa đất nước Việt Nam với vẻ đẹp bình dị, mộc mạc. Ở đó, có những con người lao động cần cù, chịu khó, thủy chung và kiên cường, dù bao khó khăn vất vả cũng chẳng thể nào khuất phục được những con người nhỏ bé ấy.	Lục bát

Câu 2 trang 80. Chỉ ra những đặc điểm của thể thơ lục bát trong bài ca dao sau:
(1) Sông Tô nước chảy trong ngần
(2) Con thuyền buồm trắng chạy gần chạy xa
(3) Thon thon hai mũi chèo hoa
(4) Lướt qua lướt lại như là bướm bay.
(Nguyễn Xuân Kinh, Phan Đăng Nhật, Phan Đăng Tài,Nguyễn Thúy Loan, Đặng Diệu Trang, Kho tàng ca dao người Việt, tập 3, NXB Văn hóa - Thông tin, 1985) 
Trả lời:
Những đặc điểm của thể thơ lục bát trong bài ca dao là:
- Câu thơ: gồm 4 câu thơ, 2 câu lục và 2 câu bát xen kẽ nhau
- Gieo vần:
Từ thứ 6 câu lục (1) hiệp vần với từ thứ 6 câu bát (2) → ngần - gần (vần "ân")
Từ thứ 8 câu bát (2) hiệp vần với từ thứ 6 câu lục (3) và từ thứ 6 câu bát (4) → xa - hoa - là (âm "a")
- Ngắt nhịp: các câu thơ ngắt nhịp chẵn:
Sông Tô/ nước chảy/ trong ngần
Con thuyền buồm trắng/ chạy gần/ chạy xa
Thon thon/ hai mũi chèo hoa
Lướt qua lướt lại/ như là/ bướm bay.

- Thanh điệu:
Sông Tô (B) nước chảy (T) trong ngần (B)
Con thuyền (B) buồm trắng (T) chạy gần (B) chạy xa (B)
Thon thon (B) hai mũi (T) chèo hoa (B)
Lướt qua (B) lướt lại (T) như là (B) bướm bay (B) .
- Ngôn ngữ: giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi, sức tả (thuyền buồm trắng, mũi chèo hoa...)

- Nghệ thuật:
Biện pháp nhân hóa: con thuyền chạy gần chạy xa
Biện pháp so sánh: lướt qua lướt lại - bướm bay
Từ láy gợi hình: thon thon
Điệp từ: chạy, lướt

Câu 3 trang 80. Dựa vào gợi ý sau, em hãy nêu những đặc điểm của một đoạn văn chia sẻ cảm xúc về một bài thơ lục bát:

Phương diện	Đặc điểm
Hình thức	Đoạn văn được đánh dấu từ chỗ viết hoa lùi vào đầu dòng và kết thúc bằng dấu câu dùng để ngắt đoạn xuống dòng.
Nội dung

Trả lời:

Phương diện	Đặc điểm
Hình thức	Đoạn văn được đánh dấu từ chỗ viết hoa lùi vào đầu dòng và kết thúc bằng dấu câu dùng để ngắt đoạn xuống dòng.
	- Đảm bảo đoạn văn đầy đủ 3 phần: mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.
Nội dung	- Mở bài: Dùng ngôi thứ nhất để ghi lại cảm xúc của mình về bài thơ Có câu chủ đề nêu tên bài thơ, tên tác giả (nếu có) và cảm xúc khái quát về bài thơ.
	- Thân bài: Trình bày cảm xúc về bài thơ theo một trình tự hợp lí bằng một số câu Trích một số từ ngữ, hình ảnh gợi cảm xúc trong bài thơ. - Kết bài: Khẳng định lại cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ với bản thân.