Giải Ngữ văn 6 sách Chân trời sáng tạo, bài 6: Tuổi thơ tôi

Em từng vô ý làm tổn thương người khác hay chưa? Nếu có, sự việc ấy xảy ra như thế nào?
Trả lời:
Em đã từng vô ý làm tổn thương người khác. Đó là vào sinh nhật năm ngoái của em. hôm đó, em đã cùng các bạn ăn tiệc sinh nhật ở quán rất vui. Đến tối khi về nhà, mẹ đã chuẩn bị một mâm cơm thịnh soạn chúc mừng, nhưng do đã quá non nên em không ngồi xuống ăn. Hôm sau, khi biết mẹ đã rất vất vả để chuẩn bị bữa cơm ngay sau khi tan làm, em đã rất buồn và hối hận
 

Suy luận trang 13. Vì sao Lợi nhất quyết không bán hay đổi chú dế lửa cho bạn?
Trả lời:
Lợi nhất quyết không bán hay đổi chú dế lửa cho bạn vì chú dế lửa đánh nhau không ai bì được, trong chiến trận, dế lửa nổi tiếng lì đòn, nó có hàm răng rất khỏe, có thể cắn đứt chân những con dế than to gấp đôi nó

Dự đoán trang 14. Em đoán xem, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? Căn cứ vào yếu tố nào để đoán như vậy?
Trả lời:
Em đoán sau khi tiếng dế vang lên, thì con dế của Lợi sẽ bị thầy giáo tịch thu
Em đoán như vậy nhờ 2 chi tiết là "đang ngồi trong lớp" và "gáy inh ỏi", bởi đang trong giờ học mà có tiếng dế gáy inh ỏi thì chắc chắn thầy giáo sẽ phạt ngay

Suy luận trang 14. Thái độ của các bạn đối với Lợi cho thấy họ là người như thế nào?
Trả lời:
Thái độ của các bạn đối với Lợi cho thấy họ không phải là người xấu tính hay độc ác, chỉ là một chút bồng nột khiến họ có hành động sai lầm. Sau đó họ đã biết ăn năn, xin lỗi và sửa sai bằng hành động thực tế.
 

Câu 1 trang 15. Ấn tượng chung của em về văn bản là gì?
Trả lời:
Ấn tượng của em là đây là một văn bản hay, kể lại câu chuyện một cách nhẹ nhàng, bình dị, gần gũi, đồng thời đem đến nhiều thông điệp ý nghĩa cho bạn đọc

Câu 2 trang 15. Hãy chỉ ra các cụm từ mà người kể chuyện dùng để nói về tính cách của nhân vật lợi.
Trả lời:
Các cụm từ mà người kể chuyện dùng để nói về tính cách của Lợi là: trùm sò, thu vén cá nhân, ra giá nghiêm chỉnh, làm chỉnh

Câu 3 trang 15. Khi biết dế lửa chết, Lợi đã phản ứng như thế nào? Vì sao?
Trả lời:
- Khi biết dế lửa chết, Lợi đã:
+ Mãi khóc, cặp mắt đỏ hoe, nước mắt nước mũi chảy thành dòng
+ Khóc như mưa bấc
- Lợi phản ứng như thế vì:
Lợi mất đi một con vật mà mình yêu quý, tự hào luôn mang theo bên mình
Lợi không còn đấu sĩ dế mạnh mẽ, vô địch trên sàn đấu nữa

Câu 4 trang 15. Đám tang của dế lửa được Lợi và bạn bè cử hành trang trọng. Những chi tiết nào thể hiện điều đó?
Trả lời:
Những chi tiết thể hiện được đám tang của dế lửa được Lợi và bạn bè cử hành trang trọng là:
+ "chôn chú dế lửa dưới gốc cây bời lời sau vườn nhà"
+ "đặt chú dế thân yêu vào hộp các-tông rồi kiếm một tờ báo có in màu bọc lại, buộc quanh bằng những sợi lá chuối tước mảnh"
+ "đám tang chú dế, bọn tôi đều có mặt, im lìm, buồn bã, trang nghiêm"
+ "thầy chắp hai tay sau lưng, lặng lẽ đứng nhìn Lợi cử hành tang lễ cho chú dế"
+ "cố đào thật sâu và vuông vức"
+ "cặm cụi sửa sang cho chiếc hộp nằm ngay ngắn, cả bọn xúm vào ném từng hòn sỏi nhặt được chung quanh lên quan tài của chú dế rồi thi nhau lấp đất cho thật đầy"
+ "cắm lên đó những nhánh cỏ tươi"

Câu 5 trang 15. Trong truyện Tuổi thơ tôi:
a. Nhân vật nào được nói đến nhiều nhất? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
b. Dế lửa là nhân vật gây ra sự chia rẽ giữa Lợi và các bạn hay là nhân vật khiến họ xích lại gần nhau hơn? Hãy nêu một số chi tiết để chứng minh.
Trả lời:
a)
- Nhân vật được nói đến nhiều nhất: chú dế lửa
- Bởi vì Lợi là nhân vật chính, xuyên suốt toàn bộ câu chuyện được kể, chính Lợi là người mà tác giả vẫn luôn cảm thấy áy náy và có lỗi

b)
- Dế lửa là nhân vật khiến Lợi và các bạn xích lại gần nhau hơn. Bởi vì nhờ chú dế lửa, mọi người đã không còn ghét Lợi nữa, mà còn cảm thấy thương Lợi hơn, giúp Lợi tổ chức đám tang cho dế lửa
- Một số chi tiết thể hiện điều đó là:
+ "tất cả bọn tôi đều thấy lòng chùng xuống"
+ "chẳng đứa nào sung sướng vì trả thù được Lợi nữa"
+ "bọn tôi cũng tan nát cõi lòng, chẳng còn tâm trạng đâu mà ghét nó nữa"

Câu 6 trang 15. Theo em, vì sao cái chết của dế lửa lại tạo ra một sự thay đổi lớn trong tình cảm của các bạn và thầy Phu đối với Lợi? Sự thay đổi ấy đã góp phần thể hiện chủ đề của truyện như thế nào?
Trả lời:
- Cái chết của dế lửa tạo ra sự thay đổi lớn trong tình cảm của các bạn và thầy Phu với Lợi: vì sau sự kiện ấy, các bạn và thầy Phu đều cảm thấy có lỗi với Lợi, không còn ghét cậu nữa. Đồng thời cảm thấy Lợi cũng là một đứa trẻ bình thường, giàu tình cảm với động vật, không hề đáng ghét như họ từng nghĩ.
- Sự thay đổi ấy đã thể hiện được chủ đề của câu chuyện một cách chân thực, gần gũi và sâu sắc → Chủ đề: một kỉ niệm khó quên trong quá khứ, khi nhân vật "tôi" đã làm tổn thương người bạn Lợi của mình.

Câu 7 trang 15. Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, em rút ra được bài học gì về cách ứng xử trong cuộc sống?
Trả lời:
Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, em rút ra được bài học về cách ứng xử trong cuộc sống: Nên biết bao dung và yêu thương mọi người, không nên có những hành động ích kỉ, xấu xa làm tổn thương người khác