Giải bài tập SGK Sinh học 9, bài 5: Lai hai cặp tính trạng (tiếp theo)

A. Phần tìm hiểu và thảo luận
 
+ Quan sát và trả lời: Tại sao ở F₂ lại có 16 tổ hợp giao tử hay hợp tử? Kiểu hình được viết như sau:
 
- A-B: Kiểu hình của hai gen trội A, B như hạt vàng, trơn.
- A-bb: Kiểu hình của gen trội A và gen lặn b, như hạt vàng, nhăn.
- aaB: Kiểu hình của gen lặn a và gen trội B, như hạt xanh, trơn
- aabb: Kiểu hình của hai gen lặn a, b như hạt xanh, nhăn.
 
Trả lời: Ở F₂ có 16 tổ hợp giao tử hay hợp tử là kết quả của sự kết hợp ngẫu nhiên qua thụ tinh của bốn loại giao tử đực với bối loại giao tử cái.
 
+ Quan sát hình 5.1 và điền vào chỗ trống bảng 5.
 
Bảng 5. Phân tích kết quả lai hai cặp tính trạng
 

Kiểu hình F2	Hạt vàng, tròn	Hạt vàng, nhăn	Hạt xanh, trơn	Hạt xanh, nhăn
Tỉ lệ của mỗi kiểu gen ở F2	1AABB 2AABb 2AaBB 4AaBb 9A-B-	1Aabb 2Aabb	1aaBB 2aaBb	1aabb
Tỉ lệ kiểu hình ở F2	9 hạt vàng, trơn	3 hạt vàng, nhăn	3 hạt xanh, trơn	1 hạt xanh, nhăn

 
B. Phần gợi ý trả lời câu hỏi và bài tập
 
1. Menđen đã giải thích kết quả thí nghiệm của mình như thế nào? Nêu những điều kiện nghiệm đúng của định luật phân li độc lập các cặp tính trạng.
 
Menđen đã giải thích kết quả thí nghiệm của mình như sau: Menđen cho rằng mỗi cặp tính trạng do một cặp nhân tố di truyền (gen) quy định. Qua hình 5.1, cơ thể mẹ giảm phân cho một loại giao tử ab, sự thụ tinh của hai loại giao tử này tạo ra cơ thể lai F₁ có kiểu gen là AaBb.
 
4. Khi cơ thể lai F₁ giảm phân do sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cập gon tương ứng, cụ thê A và a tổ hợp tự do như nhau với B và b, đã tạo ra bốn loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau là AB, Ab, aB và ab.
 
- Những điều kiện nghiệm đúng định luật phân li độc lập các cặp tính trạng:

+ P phải thuần chủng
+ Số lượng cá thể ở thế hệ lai để phân tích phải đủ lớn.
+ Các cặp gen phải phân li độc lập.

2. Nêu nội dung của quy luật phân li độc lập?
 
Nội dung của quy luật phân li độc lập là: “Các cặp nhân tố di truyền đã phân li độc lập trong quá trình phát sinh giao tử.”
 
2. Biến dị tổ hợp có ý nghĩa gì dối với chọn giống và tiến hóa? Tại sao ở các loài sinh sản giao phối biển dị lại phong phú hơn nhiều so với những loài sinh sản vô tính?
 
Biến dị tổ hợp là một trong những nguồn nguyên liệu quan trọng đối với chọn giống và tiến hóa.
 
Ở các loài sinh sản giao phối, biến dị lại phong phú hơn nhiều so với những loài vô tính vì ở loài sinh sản giao phối có sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp tính trạng trong quá trinh phát sinh giao tử và thụ tinh.
 
4. Ở người, gen A quy định tóc xoăn, gen a quy định tóc tháng, gen B quy định mắt đen, gen b quy định mắt xanh. Các gen này phân li độc lập với nhau.
 
Bố có tóc thăng, mắt xanh. Mẹ phải có kiểu gen và kiểu hình như thế nào trong trường hợp sau để con sinh ra đều mắt đen, tóc xoăn?
 
a) AaBb - tóc xoăn, mắt đen
b) AaBB - tóc xoăn, mắt đen
c) AABb - tóc xoăn, mắt đen
d) AABB - tóc xoàn, mắt đen

Đáp án: d
 
Vì: P:  ♀ tóc xoăn, mắt đen x  ♂ tóc thẳng, mắt xanh
             AABB                          aabb
G:           AB                              ab
F₁: AaBb
100% tóc xoăn, mắt đen
 
III. CÂU HỎI BỔ SUNG
 
Ở cà chua, gen D quy định tính trạng thân cao, gen d quy định tính trạng thân thấp, gen E quy định tính trạng quả đỏ, gen e quy định tính trạng quá vàng. Các gen này phân li độc lập với nhau. Cho cây cà chua thân thấp, quả vàng lai với cây cà chua có kiểu gen và kiểu hình thố nào trong các trường hợp sau để F₁ thu được 100% cây thân cao, quả đỏ?
 
a) DDEe - thân cao, quả đỏ
b) DdEE - thân cao, quả dỏ
c) DDEE - thân cao, quả dỏ
d) DdEe - thân cao, quả dỏ

Đáp án: c