Dàn ý: “Cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng là đặc điểm nổi bật trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng”. Hãy chứng minh nhận định trên.

I. Mở bài

Quang Dũng là nhà thơ tài hoa về nhiều lĩnh vực nhưng ông đạt được sự thành công nhất ở thơ ca. Thơ ông thể hiện một tâm hồn nhạy cảm, giàu chất lãng mạn, có khả năng cảm nhận tinh tế vẻ đẹp của thiên nhiên và tình người, nghệ thuật diễn tả hồn nhiên, bình dị, chân thật.

Tây Tiến là một trong những bài thơ đặc sắc của Quang Dũng.

Đặc điểm nổi bật trong bài thơ này là cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng.

II. Thân bài

- Tây Tiến là tên một đơn vị quân đội thành lập đầu năm 1947, có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào, bảo vệ biên giới Việt - Lào, đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp. Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh niên Hà Nội.

- Quang Dũng là đại đội trưởng ở đó đến cuối năm 1948, rồi chuyển sang đơn vị khác. Trong nỗi nhớ tha thiết về đoàn quân gắn bó một thời với mình, Quang Dũng sáng tác bài thư Tây Tiến với cái tên ban đầu là Nhớ Tây Tiến vào cuối năm 1948 ở Phù Lưu Chanh. Sau này, bài thơ được in trong tập Mây đầu ô.

A. CẢM HỨNG LÃNG MẠN

1. Bức chân dung kiêu hùng của người lính Tây Tiến được dệt nên bởi cảm hứng lãng mạn trên cái nền hùng vĩ và thơ mộng của núi rừng Tây Bắc. Bài thơ miêu tả một xứ lạ, hoang sơ và nguyên thủy, Người lính vượt qua đèo cao, suối sâu với tư thế đẹp, hùng dũng, với nỗi nhớ chơi vơi, heo hút cồn mây súng ngửi trời, với Mường Lát hoa về trong đêm hơi, với nhà ai Pha Luông mưa xa khơi...

2. Bút pháp lãng mạn còn thể hiện qua âm thanh ghê rợn của thác gầm thét, cọp trêu người nhằm tô đậm vẻ hoang dại, bí mật của rừng thiêng dữ dội, rồi đột ngột mở ra một nỗi nhớ ấm áp:  Nhớ ai Tây Tiến cơm lên khói - Mai Châu mùa em thơm nếp xôi – Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm..

3. Thực - ảo đan xen trong đêm liên hoan: (bừng lên hội đuốc hoa) với cái nhìn ngơ ngác (kìa em xiêm áo tự bao giờ) lẫn cái e ấp tình tứ (Khèn lên man điệu nàng e ấp - Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ). Từ cảnh liên hoan chuyển sang cảnh sông nước đầy chất thơ bằng bút pháp chấm phá tinh tế (Người đi... chiều sương; hồn lau nẻo bến bờ, dáng người trên độc mộc, Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa...).

Cảnh như được phủ lên màn sương huyền thoại, da diết hồn của ngàn lau... giống như một bức họa cổ.

4. Hùng vĩ và thơ mộng là cái nhìn riêng cua chất thơ lãng mạn Quang Dũng. Tác giả gợi một hoài niệm, một tình yêu bâng khuâng đối với những vùng đất một thời gian gắn bó sâu nặng...

B. TINH THẦN BI TRÁNG

1. Người chiến sĩ Tây Tiến luôn hiên ngang, bất khuất mặc dù chịu mất mát, đau buồn. Trên cái nền thiên nhiên hùng vĩ tráng lệ, người lính xuất hiện với tầm vóc bi tráng khác thường: không mọc tóc, xanh màu lá dữ oai hùm, mắt trừng gửi mộng qua biên giới...

2. Các câu thơ tiếp theo nói về cái chết cũng khác thường (Rải rác biên cương mồ viễn xứ - Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh - Áo bào thay chiếu anh về đất ). Hai khổ thơ tạo hình dữ dội, nói lên cái gian khổ tột cùng lẫn cái lẫm liệt kiêu hùng.

Cái chết cũng được tác giả bao bọc trong không khí hoành tráng. Từ Hán Việt được sử dụng, tạo âm hưởng bi hùng. Câu thơ Sông Mã gầm lên khúc độc hành giống khúc nhạc chiêu hồn tử sĩ thật dữ dội, bi tráng giữa không gian bát ngát.

3. Chính cảm hứng lãng mạn đã tạo ra ở Quang Dũng cái nhìn mang tính anh hùng cả trước cái chết của người lính. Tác giả nhìn thẳng vào sự thật là nổi cơ cực, cái chết nhưng cảm hứng lãng mạn đã xóa đi những nét tiều tụy, lam lũ, bi thảm, làm cho người lính trở nên oai hùng, sang trọng, hào hoa. Đó là “những tráng sĩ một đi không trở về”, một quan niệm về người anh hùng mang màu sắc lãng mạn riêng của văn học quá khứ.

4. Cảm hứng lãng mạn và sắc thái bi tráng tạo nên chất sử thi đặc biệt của bài thơ. Bức chân dung người lính hào hoa, dũng cảm trên cái nền hùng vĩ, tráng lệ được tác giả hướng hồn thơ ngưỡng vọng vào cả một thế hệ anh hùng, những người lính “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”.

III. Kết bài

Tây Tiến là bài thơ hay viết về người lính. Bài thơ góp tiếng nói độc đáo cùng với những bài thơ kháng chiến viết về người lính của Hồng Nguyên, Chính Hữu, Nguyễn Đình Thi... đã làm thành mảng riêng đặc sắc trong thơ ca thời kì kháng chiến chống Pháp.