Dàn ý: Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh.

I. Mở bài

- Tình yêu là một trong những đề tài muôn thuở của thơ ca. Từ xưa đến nay, nhiều thi sĩ đã viết về tình yêu bằng những cảm xúc phong phú làm rung động lòng người. Đặc biệt trong thơ Xuân Quỳnh, tình yêu đặt ra bao nhiêu trăn trở, suy tư. Những suy nghĩ cùa nhà thơ tương chừng như tản mạn, không theo một logíc cụ thể, nhưng đã thật sự khêu gợi trí tướng tượng, tạo ra những bất ngờ thú vị bằng chất thơ hồn nhiên say đắm, trong một bài thơ nổi tiếng. Đó là bài Sóng.

- Tứ thơ toàn bài xoay quanh một hình tượng sáng tạo có giá trị thẩm mĩ - hình tượng sóng – thể hiện những trạng thái của tình yêu thấm đẫm chất trữ tình trong sáng.

II. Thân bài

A. HÌNH TƯỢNG SÓNG QUA NHẠC ĐIỆU BÀI THƠ

1. Hình tượng sóng trong bài thơ diễn tả những cảm xúc, những sắc thái tình cảm vừa phong phú đa dạng, vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim đang rạo rực yêu đương. Hình tượng sóng hiện lên qua hình ảnh và nhịp điệu nhịp nhàng, lúc sôi nổi dồn dập, lúc dịu êm sâu lắng như nhịp sóng sâu lắng ngoài biển khơi, cũng là nhịp của những con  sóng tình cảm của một trái tim khao khát yêu thương.

Dữ dội ra dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ

2. Âm điệu những dòng thơ năm tiếng như những đợt sóng vỗ suốt chiều dài của bài thơ. Trên mặt đại dương, sóng nước triền miên: trong cuộc đời thường, tình yêu luôn luôn hiện hữu và vĩnh hằng. Sóng có khi dâng lên dữ dội, tình yêu sôi nổi nồng nàn; sóng có lúc lặng lẽ dịu êm, tình yêu sâu lắng thiết tha:

Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước

B. HÌNH TƯỢNG SÓNG THỂ HIỆN TÂM TRẠNG CỦA NHÂN VẬT TRỮ TÌNH TRONG THƠ

1. Những câu hỏi

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?

Thể hiện tâm trạng của người đang yêu lắng suy tư về sự huyền diệu, cái bí ẩn của tình yêu, cố gắng tìm ngọn nguồn của tình yêu nhưng không có được lời giải đáp. Vì tình yêu vốn không tuân theo quy luật của lí trí. Câu trả lời không phải để giải đáp mà chỉ lả một cảm nhận chân thành, như một lời thú nhận:

Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau.

2. Yêu thì nhớ nhung

Hình tượng sóng gợi nỗi nhớ của người đang yêu:

Ôi con sóng nhớ bờ

Nỗi nhớ ấy thiết tha mãnh liệt, tràn ngập cả không gian nhiều phương nhiều hướng, chiếm hữu cả thời gian ngày đêm, ngay trong giấc mơ:

Con sóng dưới lòng sâu,
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được.

Nỗi nhớ không chỉ trong ý thức, tiềm thức mà dường như ở tận cùng vô thức:

Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức.

3. Yêu thì tin tưởng, thủy chung

Vẫn hình tượng sóng biểu hiện niềm tin và lòng chung thủy của những người đang yêu. Nếu:

Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở.

thì người con gái đang yêu:

Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương.

Niềm tin và lòng chung thủy thật cảm động. Con sóng lúc nào cùng hướng tới bờ, tình yêu chung thuy nhất định cũng sẽ tới bên hạnh phúc, dù thời gian có chia cách, không gian có ngăn trở.

4. Hình tượng sóng - tình yêu mang ý nghĩa thật cao đẹp. Tình yêu gắn liền với cuộc sống, chan hòa với cuộc đời lớn lao mở rộng, giữa biển lớn tình yêu, và vĩnh viễn với thời gian để ngàn năm còn vỗ:

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ

Khát vọng của tình yêu cùng là khát vọng được sống, gắn bó với cuộc đời như những con sóng hòa vào biển rộng bao la. Sóng vỗ triền miên bất tận như tình yêu gắn bó mãi mãi, gắn bó bằng tình yêu và trong tình yêu.

III. Kết bài

Hình tượng sóng đã thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ. Hình tượng sóng cùng âm điệu thơ khi mãnh liệt sôi nổi, khi sâu lắng dịu dàng đã thể hiện những khát vọng yêu thương và được thương yêu trong trái tim của những người tuổi trẻ hồn hậu và trong sáng.