Giáo án Ngữ Văn 9, Tiết 105– Tập làm văn: Các thành phần biệt lập (Tiếp theo)

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức:
- HS nắm được thêm hai thành phần biệt lập: Gọi đáp và phụ chú.
- Hiểu được công dụng riêng của mỗi thành phần trong câu.
2. Kĩ năng:          
-  Rèn kĩ năng nhận biết, phân biệt các thành phần phụ chú, gọi đáp. Đặt câu có các thành phần biệt lập đó.
3. Thái độ:
- Giáo dục HS ý thức sử dụng hiệu quả các thành phần biệt lập khi đặt câu, viết đoạn văn, bài văn.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Tiếp nhận văn bản, hợp tác, cảm thụ, thưởng thức tác phẩm.
II. CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên:
- Sách GK, giáo án
2. Học sinh:
- Đọc trước bài, soạn bài
3. Phương pháp: Đàm thoại, vấn đáp, gợi mở.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

Hoạt động của thầy và trò	Nội dung
A.Hoạt động khởi động - Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng khởi cho hs. - Phương pháp: Đàm thoại , thuyết trình. - Thời gian: 5p + Ổn định tổ chức:……………………Vắng :………………………………… + Kiểm tra bài cũ: Thế nào là thành phần tình thái và thành phần cảm thán?Ví dụ? + Giới thiệu bài mới: - Điều chỉnh: …………………………………………………………………………
B.Hình thành kiến thức mới. Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu về thành phần gọi-đáp: - Mục tiêu: Nắm được các thành phần biệt lập - Phương pháp: Đàm thoại , thuyết trình, thảo luận. - Thời gian: 10p - Điều chỉnh:...................................................................................................................
GV: Yêu cầu HS theo dõi ví dụ SGK/31. ? Những từ ngữ in đậm trên từ ngữ nào để gọi, từ ngữ nào dùng để đáp? HS: ( Trả lời )       GV: Nhận xét, bổ sung. ? Những từ ngữ trên có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu không?Tại sao? HS: ( Là thành phần biệt lập ) GV: Nhận xét. ? Từ ngữ nào dùng để tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào dùng để duy trì cuộc thoại? HS: ( Này- Tạo lập: Mở đầu cuộc giao tiếp.     Thưa ông- Duy trì: Hợp tác trong hội thoại. ) GV: Chốt lại.	I. Thành phần tình thái:   1. Ví dụ: ( SGK/31)   - Này-> Gọi - Thưa ông-> Đáp  2. Nhận xét: - Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu-> Tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp.
Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu về thành phần phụ chú: - Mục tiêu: Nắm được đặc điểm về thành phần phụ chú - Phương pháp:Thuyết trình, vấn đáp, gợi mở. - Thời gian: 10p - Điều chỉnh:....................................................................................................................
GV: Yêu cầu HS đọc ví dụ ( SGK/31,32 ). ? Từ ngữ in đậm có đặc điểm gì? HS: ( Trả lời ) GV: ? Nếu lược bỏ từ ngữ in đậm thì nghĩa sự việc của mỗi câu có thay đổi gì không? HS: ( - Không thay đổi      - Đây là thành phần biệt lập được viết thêm vào, không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu. ) GV: Nhận xét. ? Các từ ngữ in đậm trên dùng để làm gì? HS: ( - Câu a: Chú thích cho cụm từ “ Đứa con gái đầu lòng”     - Câu b: Chú thích cho điều suy nghĩ của nhân vật tôi hoặc điều suy nghĩ của Lão Hạc ) GV: Nhận xét. -> Gọi HS đọc ghi nhớ 2 ( SGK/32 ) HS: Đọc ghi nhớ.	II. Thành phần phụ chú:  1. Ví dụ:  ( SGK/31, 32)  a. - Và cũng là đứa con gái duy nhất  b. - Tôi nghĩ vậy.  2. Nhận xét: - Đặc điểm: Đặt giữa hai dấu gạch ngang, 2 dấu phẩy, hai dấu ngoặc đơn, sau dấu hai chấm hoặc giữa dấu gạch ngang và dấu phẩy.    - Công dụng: Bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. * Ghi nhớ: ( SGK/32 )
Hoạt động 3: HDHS luyện tập - Mục tiêu: Thực hành kiến thức. - Phương pháp:Thuyết trình, vấn đáp, gợi mở. - Thời gian: 15p - Điều chỉnh:...................................................................................................................
GV: Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 1. -> HDHS làm bài. HS: ( Lên bảng làm ) GV : Nhận xét và chốt lại.                  -> Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 2,4. -> HDHS lên bảng làm bài. HS: ( Trình bày ) GV: Nhận xét và sửa chữa.	III. Luyện tập:   1. Bài tập 1:  - Này : Gọi  - Vâng: Đáp -> Quan hệ trên dưới, thân mật tình cảm hàng xóm, láng giềng.   2. Bài tập2: - Bầu ơi-> Gọi- đáp -> Không hướng tới riêng ai mà hướng tới toàn thể mọi người.  3. Bài tập 4: - Ở câu (a),(b),(c) giải thích cho cụm danh từ: Mọi người, ngững người nắm giữ chìa khóa cánh cửa lớp trẻ. - Câu (d): Nêu lên thái độ của người nói trước sự việc hay sự vật… ( Có ai ngờ ), (Thương thương quá đi thôi )
C. Hoạt động luyện tập. - Mục tiêu: Thực hành kiến thức - Phương pháp: Đàm thoại, thảo luận. - Thời gian: 2p ? Thế nào là thành phần gọ đáp, thành phần phụ chú? - Điều chỉnh:.................................................................................................................
D. Hoạt động ứng dụng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức nêu nội dung bài học. - Phương pháp: Đàm thoại, thảo luận. - Thời gian: 2p ? Đặc điểm và công dụng của thành phần phụ chú? - Điều chỉnh:..................................................................................................................
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng - Mục tiêu: Giúp Học sinh mở rộng kiến thức. - Phương pháp: Tư duy - Thời gian: 1p + Học bài, làm bài tập và chuẩn tốt kiến thức văn nghị luận giờ sau viết bài văn số 5. - Điều chỉnh:...................................................................................................................