© 2020 Bài Kiểm Tra.com. All Rights Reserved.

Phân tích bài thơ “Vào nhà ngục Quang Đông cảm tác” của Phan Bội Châu

Thứ năm - 17/10/2019 12:35
Bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” của Phan Bội Châu được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, giọng thơ mạnh mẽ hào hùng. Phan Bội Châu viết bài thơ này khi đang bị bắt giam trong ngục với những cực hình mà chính quyền thực ân áp dụng: cổ đeo gông, chân tay bị xiềng xích. Cảnh ngộ éo le này càng làm tăng cốt cách và khí phách anh hùng của Phan Bội Châu trong thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” .
Bốn phần trong bài thơ chia theo kết cấu: đề, thực, luận, kết. Tác giả nói đến chết và sống trong phần đề. Câu phá đề bộc lộ một tâm thế coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, sẵn sàng chấp nhận mọi hi sinh: “Nếu chết xong đi thế cũng hay”. Câu thừa đề lại nói đến yếu tố sống: “Còn ta, tại lại tính cho mày” mày ở đây chính thực dân Pháp, bè lũ vua quan bán nước, là bọn phản động Long Tế Quang, v..v... “Tính” là tính sổ, là trả thù cái tội ác mà mày gây ra cho dân tộc ta. Bao nhiêu căm hận của tác giả đã dồn vào chữ mày trong câu. Hai câu đề trong bài thơ đề cập đến hai thái cực trái ngược nhau, tác giả sẵn sàng chết vì biết đó là chết vinh; nhưung còn một điều mà tác giả phải sống, đó là sống để tính với quân thù.
 
Hai câu thực đăng đối, tác giả sử dụng hình ảnh tượng trưng, biểu lộ một niềm tin sáng chói. Người anh hùng chân chính không thể chết trong chốn ngục tù. Con đường cách mạng “ruổi gió mây” vẫn còn ở phía trước nếu không có kẻ thù nào có thể ngăn cản được. Ngôn ngữ thơ vừa đối xứng, vừa tương phản đầy ấn tượng. Hai chữ “đâu có” với “há không” đối lập, phủ định và khẳng định một sự nghiệp chính nghĩa cao cả:
 
“Trời đâu có ngục chôn thần thánh
 Đất há không đường ruổi gió mây”

Tác giả khẳng định niềm tin của mình vào sự nghiệp cách mạng của mình há không có con đường cho tác giả cống hiến bản thân mình.

Phần luận thể hiện một cốt cách anh hùng của người chiến sĩ vĩ đại, một chí lớn vượt qua mọi thử thách, không lùi bước trước mọi nguy hiểm để hướng tới sự nghiệp: “tát cạn bể Đông”, “mở quang ngàn Bắc”. Phan Bội Châu đã từng kêu gọi đồng chí, đồng bào đoàn kết đứng lên chiến đấu bằng gươm giáo, bằng xương máu, bằng thơ ca: “thiết chiến, thiệt chiến, huyết chiến” để giành lại tự do. “Chèo tấc lưỡi”, “vẫy đôi tay” là những hoán dụ nghệ thuật đầy ý nghĩa. Hình ảnh trời, đất, ở phần thực cùng với bể Đông, ngàn Bắc, đã mở ra một không gian bao la, kì vĩ, đó cũng là tầm vóc lớn lao của người anh hùng cách mạng “gan không núng, chí không mòn”:
 
“Tát cạn bể Đông chèo tấc lưỡi
Mở quang ngàn Bắc vẫy đôi tay”
 
Hai câu kết là lời động viên, kêu gọi chiến đấu. Sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc là to lớn, là ngàn thu há đâu chỉ ngày một ngày hai. Cho nên phải “gắng sức”, phải biết “xối máu nóng rửa vết nhơ nô lệ” trong bài ca chúc Tết thanh niên. Đó cũng chính là lời tự động viên chính tác giả trong hoàn cảnh éo le này:
 
“Anh em ai nấy xin thêm gắng,
Công nghiệp ngàn thu há một ngày”.
 
Ngôn ngữ khoa trương, hình ảnh tượng trưng, hài hòa và cân xứng, giọng thơ hào hùng là vẻ đẹp của bài thơ. Đây là bài ca yêu nước, là ý chí quyết tâm của tác giả thể hiện khí phách hiên ngang, bất khuất của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây