Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6, Bài 35: Thực hành: Quan sát và phân biệt một số nhóm thực vật

Bài 35: THỰC HÀNH: QUAN SÁT VÀ PHÂN BIỆT MỘT SỐ NHÓM THỰC VẬT

1. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 

- Chuẩn bị:
+ Dụng cụ: Kính hiển vi, kính lúp, lamen, lam kính, ống nhỏ giọt, giấy thấm, nước cất, dao lam,...
+ Mẫu vật: Đại diện các ngành (rêu tường, cỏ bợ, dương xỉ chứa lá già, cành thông có cả nón đực và nón cái, cây mướp, cây nhỏ (quả chứa hạt của các cây) và tranh ảnh minh hoa đầy đủ các bộ phận rễ, thân, lá,...
- Tiến hành:
+ Quan sát đại diện thực vật không có mạch dẫn:
• Dùng kính lúp để quan sát các bộ phận của cây rêu tường: Rễ, lá (vị trí bào tử trên lá), quan sát sự phân nhánh của thân. Sau đó quan sát với tranh ảnh để so sánh.
• Dùng dao lam cắt một lát mỏng ngang thân gần phần rễ rồi đặt lên lam kính, nhỏ 1 giọt nước cất lên mẫu vật dùng lamen đậy lại, lấy giấy thấm nước xung quanh. Quan sát mạch dẫn trên mẫu vật.
+ Quan sát đại diện ngành Dương xỉ:
• Quan sát bằng mắt thường các bộ phận của cây dương xỉ: Rễ, thân, lá (lá non và lá già).
• Quan sát lá túi bào tử (ổ bào tử) của lá già cây dương xỉ.
+ Quan sát đại diện ngành Hạt trần:
• Quan sát các bộ phận sinh dưỡng của cây: Lá, thân, rễ bằng tranh,...
• Quan sát bằng mắt thường các bộ phận sinh sản của trên cành (lá non và lá già).
+ Quan sát đại diện ngành Hạt kín:
• Quan sát các bộ phận sinh dưỡng của cây: Lá, thân, rễ bằng các mẫu vật cây có kích thước nhỏ hoặc tranh ảnh,…
• Quan sát hoa mướp (hoa đực, hoa cái), quan sát hạt bên trong quả.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

*Câu hỏi thu hoạch:
Câu hỏi: (Mục III - Trang 124)
Gợi ý:
1. Hoàn thành bảng theo mẫu: 

Tên cây	Tên ngành	Lí do
Cây rêu tường	Ngành Rêu	Thân không phân nhánh và chưa có mạch dẫn
Cây dương xỉ	Ngành Dương xỉ	Lá non cuộn tròn, sinh sản bàng bào tử (lá già có túi bào tử).
Cây cỏ bợ	Ngành Dương xỉ	Lá non cuộn tròn, sinh sản bằng bào tử (bào tử mọc 2-3 cái một ở gốc các cuống lá, các bào tử quả này có lông dày).
Cây thông	Ngành Hạt kín	Lá hình kim, chưa có hoa, cơ quan sinh sản là nón.
Cây bí	Ngành Hạt kín	Có rễ, thân, lá. Cơ quan sinh sản là: Hoa. Quả, hạt. Hạt năm trong quả.
Cây mướp	Ngành Hạt kín	Có rễ, thân, lá. Cơ quan sinh sản là: Hoa. Quả, hạt. Hạt năm trong quả.
Cây ổi	Ngành Hạt kín	Có rễ, thân, lá. Cơ quan sinh sản là: Hoa. Quả, hạt. Hạt năm trong quả.
Cây khế …	Ngành Hạt kín	Có rễ, thân, lá. Cơ quan sinh sản là: Hoa. Quả, hạt. Hạt năm trong quả.

2. Đấu hiệu nhận biết một số đại diện thực vật thông qua đặc điểm hình thái:
- Nhận biết thông qua cơ quan sinh dưỡng: Thân
+ Ngành Rêu: Thân chưa phân nhánh.
+ Các ngành còn lại đã phân nhánh.
- Nhận biết thông quan cơ quan sinh dưỡng: Lá
+ Ngành Rêu: Lá nhỏ, mỏng.
+ Ngành Dương xỉ có lá non cuộn tròn.
+ Ngành Hạt trần lá hình kim.
+ Ngành Hạt kín lá non và lá già giống nhau đa dạng và phong phú.
- Nhận biết thông qua cơ quan sinh sản:
+ Ngành Rêu, ngành Dương xỉ sinh sản bằng bào tử.
+ Ngành Hạt trần sinh sản bằng nón (nón đực và nón cái).
+ Ngành Hạt kín sinh sản bằng hoa, quả, hạt. 

III. CÂU HỎI PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

Câu hỏi 1: Dựa trên kiến thức đã học và hình ảnh minh họa dưới đây để giải thích cây rau bợ và cây chua me đất được xếp vào ngành thực vật nào?
Gợi ý:
- Nhìn hình dạng bên ngoài 2 cây này rất giống nhau (nhất là đặc điểm lá cây) nhưng 2 cây này lại được xếp vào 2 ngành khác nhau:
+ Cây rau bợ được xếp vào ngành Dương xỉ (có lá non cuộn tròn và sinh sản bằng bào tử).
+ Cây chua me đất được xếp vào ngành Hạt kín (không có lá non cuộn tròn, sinh sản bằng hoa, quả, hạt).

Câu hỏi 2: Hãy sắp xếp các loài cây sau vào các nhóm thực vật tương ứng: Thông, bạch đàn, bách tán, kim giao, ngô, lúa, rêu, bèo vảy ốc, cây lông cu li, bèo tấm.
Gợi ý:

Nhóm thực vật	Tên cây
Rêu	Rêu
Dương xỉ	Bèo vảy ốc, lông cu li
Hạt trần	Thông, bách tán, kim giao
Hạt kín	Bạch đàn, ngô, lúa, bèo tấm