Giải Lịch sử và Địa lý 4 sách Kết nối, bài 6: Một số nét văn hoá ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

Câu hỏi trang 28: Hình dưới đây giúp em biết điều gì về văn hoá của dân tộc Mông ở Mai Châu, tỉnh Hoà Bình? Hãy nêu hiểu biết của em về một số nét văn hoá ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Giải:
- Lễ hội Gầu Tào là lễ hội lớn nhất và có quy mô cộng đồng duy nhất, gắn với đời sống tâm linh, tinh thần của cộng đồng người Mông. Lễ hội tổ chức vào tháng Giêng hàng năm, nhưng việc chuẩn bị được tiến hành từ cuối tháng Chạp, với hai nghi lễ là chặt tre và dựng nêu. Người Mông thường tổ chức lễ hội Gầu Tào để tạ ơn thần linh vì đã ban cho họ con cái, sức khỏe, mùa màng bội thu,…
- Hiểu biết của em về một số nét văn hoá ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:
+ Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ nổi tiếng với lễ hội Gầu tào, lễ hội Lồng tồng,.... các lễ hội được tổ chức nhằm cầu cho mọi người có một năm khỏe mạnh, nhiều may mắn, mùa màng bội thu,...
+ Chợ phiên của ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ thường họp vào những ngày nhất định; hàng hóa tại đây phần lớn là những sản phẩm của người dân địa phương.
+ Người dân vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có nhiều điệu múa, hát đặc sắc, như: hát then, múa xòe,…
+ Bức hình thể hiện một lối sống văn hóa cùng nhau tụ tập giao lưu, nhảy múa vào những dịp lễ hội lớn. Một nét văn hóa có từ lâu đời và vẫn còn lưu giữ đến thế hệ ngày nay

2. Khám phá trang 28
1. Lễ hội
Câu hỏi trang 28: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, em hãy:
- Kể tên một số lễ hội tiêu biểu ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
- Mô tả một lễ hội mà em ấn tượng nhất.

Giải:
- Một số lễ hội tiêu biểu ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:
+ Lễ hội Gầu Tào của người Mông.
+ Lễ hội Lồng Tồng của người Tày, Nùng,…
+ Lễ hội Đền Hùng (ở Phú Thọ);
+ Lễ hội Xương Giang (ở tỉnh Bắc Giang);
- Mô tả Lễ hội Lồng Tồng:
+ Lễ hội Lồng tồng (còn gọi là hội Xuống đồng) là lễ hội truyền thống của người Tày, Nùng.... được tổ chức trên những cánh đồng hoặc khu đất rộng.
+ Cày ruộng là nghi thức quan trọng trong lễ hội, sau đó có các trò chơi dân gian như: tung còn, kéo co, đẩy gậy....
- Mô tả Lễ hội Gầu Tào:
+ Lễ hội em ấn tượng nhất là lễ hội Gầu Tào của người dân tộc Mông, được tổ chức vào đầu năm, tại nơi bằng phẳng, rộng rãi. Sau phần nghi lễ là nhưn gx hoạt động vui chơi như: múa khèn, đấu gậy...

2. Hát múa dân gian
Câu hỏi trang 28: Đọc thông tin và quan sát các hình 4, 5, em hãy:
- Giới thiệu nét cơ bản về hát Then, múa Xoè Thái của các dân tộc ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Giải:
- Mô tả cảnh chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ
+ Chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ thườnng họp vào những ngày nhất định.
+ Hàng hoá phần lớn là những sản phẩm của người dân địa phương, nhiều nhất là hàng thổ cẩm, công cụ sản xuất, một số món ăn đặc trưng như: thắng cố, cơm lam,...
+ Chợ phiên còn là nơi giao lưu và gặp gỡ của mọi người sau những giờ lao động vất vả, nơi kết bạn của các nam nữ thanh niên.

3. Luyện tập (trang 31)
Luyện tập 1 trang 31: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện một số nét văn hoá nổi bật ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ (theo gợi ý dưới đây).

Giải:


4. Vận dụng (trang 31)
Vận dụng 1 trang 31: So sánh chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ với chợ nơi em sống hoặc nơi khác.
Giải:
* Giống nhau: phần lớn hàng hóa là sản phẩm của người dân địa phương.
* Khác nhau:
- Chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:
+ Họp theo phiên, vào những ngày nhất định.
+ Phần lớn sản phẩm là: hàng thổ cẩm, công cụ sản xuất, các món ăn đặc trưng.
+ Chợ là nơi giao lưu và gặp gỡ của mọi người, là nơi kết bạn của nam nữ thanh niên.
- Chợ ở địa phương em:
+ Họp hằng ngày với quy mô nhỏ của một thôn, làng hoặc khu dân cư.
+ Các sản phẩm chủ yếu là: lương thực, thực phẩm (thịt, cá, rau, củ,…), gia vị và một số đồ gia dụng thiết yếu.
+ Chợ là nơi buôn bán hàng hóa đơn thuần, không phải là nơi giao lưu, kết bạn.

Vận dụng 2 trang 31: Theo em, cần làm gì để bảo vệ, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hoá vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ?
Giải:
- Để bảo vệ, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hoá vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, chúng ta cần:
+ Tuyên truyền, giáo dục để nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa quê hương.
+ Tích cực quảng bá những nét đẹp văn hóa vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ tới du khách trong nước và quốc tế.
+ Bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ;