I. Nhật Bản sau chiến tranh thế giói thứ nhất.
Câu hỏi. Hãy nêu những nét chính của tình hình kinh tế nước Nhật sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Nhật Bản là nước thứ hai (sau Mĩ) thu được nhiêu lợi nhuận và không thiệt hại gì nhiều. Nhật Bản trở thành một cường quốc duy nhất ở châu Á được các nước lớn, trong đó có Mĩ thừa nhận. Tuy vậy, nền kinh tế của Nhật Bản tăng trưởng không đều, không ổn định, mất cân đối giữa nông nghiệp và công nghiệp, lại chịu tác động của trận động đất (tháng 9-1923) làm cho thủ đô Tô-ki-ô gần như sụp đổ hoàn toàn.
Câu hỏi. Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế Nhật sau chiến tranh?
Chỉ phát triển trong vài năm đầu sau chiến tranh, công nghiệp tăng nhưng bấp bênh, nông nghiệp lạc hậu...
Câu hỏi. Hoàn cảnh nào dẫn đến sự thành lập của Đảng Cộng sản Nhật Bản?
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, mặc dù Nhật Bản trở thành nước thu được nhiều lợi nhuận (đúng thứ hai - sau Mĩ), song nền kinh tế cũng gặp khó khăn, ảnh hưởng đến toàn xã hội. Những khó khăn sau chiến tranh giá sinh hoạt đắt đỏ, đời sống khó khăn, giá gạo tăng hàng ngày, thiên tai, động đất..., đã làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nhân dân Nhật, đáng chú ý nhất là cuộc “báo động lúa gạo” cướp kho thóc, gạo chia cho dân nghèo. Trong bối cảnh đó, tháng 7 - 1922, Đảng Cộng sản Nhật Bản được thành lập và trở thành lực lượng lãnh đạo phong trào công nhân.
Câu hỏi. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giói (1929 - 1933) đã tác động đến nền kinh tế của Nhật Bản như thế nào?
Năm 1927, Nhật Bản lâm vào cuộc khủng hoảng tài chính làm 30 ngân hàng phải đóng cửa. Vì vậy, khi cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 bùng nổ, nền kinh tế tài chính của Nhật Bản càng giảm sút nghiêm trọng. So với năm 1929, sản lượng công nghiệp năm 1931 đã giảm 32,5%, ngoại thương giảm 80%, số người thất nghiệp lên tới 3 triệu,. làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nhân dân.
Câu hỏi. Em có nhận xét gì về tình hình nước Nhật trong những năm 1918 - 1929?
Cũng như Mĩ, Nhật là nước thắng trận sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, thu được nhiều lợi nhuận, không có thiệt hại gì nhiều, chiến tranh không lan tới Nhật nên có điều kiện hòa bình để phát triển...
Nhật Bản chỉ phát triển một vài năm đầu rồi lâm vào khủng hoảng, công nghiệp chưa có sự cải thiện đáng kể, nông nghiệp trì trệ, lạc hậu, kinh tế phát triển chậm chạp, bấp bênh.
Câu hỏi. Kinh tế Nhật Bản đã phát triển như thế nào sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
Trong vòng 5 năm đầu sản lượng công nghiệp của Nhật Bản tăng gấp 5 lần. Nhiều công ti mới xuất hiện, mở rộng sản xuất và xuất khẩu hàng hóa ra các thị trường châu Á.
Nông nghiệp chưa có gì thay đổi, đời sống nhân dân còn thấp.
=> Kinh tế Nhật Bản tuy có phát triển vài năm đầu sau chiến tranh nhưng không ổn định, bấp bênh, nông nghiệp lạc hậu, trì trệ, mất cân đối.
Câu hỏi Trong thập niên 20 của thế kỉ XX, kinh tế Mĩ và Nhật Bản có điểm gì giống nhau và khác nhau?
- Giống nhau: Cũng là nước thắng trận, thu được nhiều lợi nhuận, không bị mất mát gì nhiều trong chiến tranh.
- Khác nhau:
+ Kinh tế Mĩ phát triển cực kì nhanh chóng do cải tiến kĩ thuật, thực hiện phương pháp sản xuất dây chuyền, tăng cường tốc độ bóc lột công nhân.
+ Ở Nhật phát triển không đều, mất cân đối (trong vòng mấy năm đầu) rồi lại lâm vào khủng hoảng, công nghiệp không có sự cải thiện, nông nghiệp trì trệ, lạc hậu, kinh tế phát triển chậm chạp, bấp bênh.
II. Nhật Bản trong những năm 1929 – 1939
Câu hỏi. Vì sao Nhật Bản ở châu Á mà vẫn bị khủng hoảng kinh tế? Hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế đối với nước Nhật?
Cũng như các nước tư bản khác, sự phát triển kinh tế của Nhật không đều nhau giữa các lĩnh vực kinh tế và sự phát triển không vững chắc.
Hậu quả: Nền kinh tế - xã hội suy sụp nghiêm trọng.
Câu hỏi. Để thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933, Mĩ và Nhật Bản giải quyết khác nhau như thế nào?
- Mĩ giải quyết khủng hoảng bằng cải cách kinh tế, xã hội, thực hiện Chính sách mới.
- Nhật giải quyết khủng hoảng bằng cách tăng cường chính sách quân sự hóa đất nước, phát xít hóa bộ máy thống trị, gây chiến tranh, bành trướng ra bên ngoài.
Câu hỏi. Quá trình thiết lập chế độ phát xít ở Nhật Bản đã diễn ra như thế nào?
Quá trình thiết lập chế độ phát xít ở Nhật Bản đã diễn ra trong suốt thập niên 30 của thế kỉ XX. Quá trình này có những nét khác so với Đức, đó là ở Nhật Bản vẫn còn tồn tại chế độ quân chủ Thiên hoàng. Quá trình phát xít hóa kéo dài suốt thập niên 30 của thế kỉ XX do sự bất đồng về biện pháp tiến hành giữa hai phái sĩ quan “già” và sĩ quan “trẻ”. Quá trình phát xít hóa ở Nhật cũng gắn liền với việc xâm lược, bành trướng thế lực ra bên ngoài.
Câu hỏi. Trình bày kế hoạch xâm lược của Nhật Bản?
Ngay từ năm 1927, thủ tướng Nhật Bản Ta-na-ca đã đệ trình lên Nhật hoàng kế hoạch xâm lược và thống trị thế giới: Khởi đầu là chiếm Trung Quốc, nơi tập trung 82% tổng vốn đầu tư của Nhật Bản, sau đó là châu Á và cuối cùng là toàn thế giới. tháng 9-1931, Nhật Bản tiến đánh vùng Đông Bắc Trung Quốc, mở đầu cuộc xâm lược Trung Quốc với quy mô ngày càng rộng lớn, đánh dấu việc hình thành lò lửa chiến tranh ở châu Á - Thái Bình Dương.
Câu hỏi. Vì sao giới cầm quyền Nhật Bản chọn Trung Quốc là điểm đến đầu tiên trong chính sách xâm lược của mình vào thập niên 20 của thế kỉ XX?
-Nhằm thực hiện tham vọng mở ra phạm vi ảnh hưởng của đế quốc Nhật ở vùng Đông Bắc Á, một vùng có ý nghĩa chiến lược.
-Đáp ứng yêu cầu của Nhật về việc thiếu nguyên liệu và thị trường tiêu thụ hàng hóa - thị trường Trung Quốc rộng lớn luôn luôn là đối tượng mà Nhật muốn chiến từ lâu, đặc biệt là vùng Đông Bắc.
Câu hỏi. Vì sao giới cầm quyền Nhật Bản tiến hành chiến tranh xâm lược, bành trướng ra bên ngoài?
Giới cầm quyền Nhật Bản chủ trương tiến hành chiến tranh xâm lược bành trướng ra bên ngoài để giải quyết những khó khăn do thiếu nguồn nguyên liệu và thị trường tiêu thụ hàng hóa, thực hiện tham vọng mở rộng phạm vi ảnh hưởng của đế Quốc Nhật.
Câu hỏi. Cuộc đấu tranh chống xâm lược của nhân dân Nhật Bản đã diễn ra như thế nào?
Trong những năm 1929 - 1939, cuộc đấu tranh của nhân dân Nhật Bản, mà hạt nhân lãnh đạo là Đảng Cộng sản, đã diễn ra nhiều hình thức nhằm chống lại quá trình phát xít hóa ở Nhật, cuộc đấu tranh không những lan rộng trong các tầng lớp mân dân mà còn lôi cuốn cả binh lính và sĩ quan Nhật tham gia.
Câu hỏi. Phong trào đấu tranh của nhân dân Nhật Bản có tác dụng gì?
Phong trào đấu tranh của nhân dân Nhật Bản góp phần làm chậm quá trình phát xít hóa ở Nhật Bản.
Đề thi học kì 2 Lịch sử và Địa lí 8 sách Kết nối năm 2024