Bài viết tham khảo viết thư quốc tế UPU lần thứ 46

Thưa tổng thư ký LHQ Antonio Guterres

Trong những vấn đề nóng hiện nay, thì chúng ta cần tập trung giải quyết vấn đề xung đột ở miền đông Ukraine, giám sát chặt chẽ thỏa thuận hạt nhân giữa Mỹ và I-ran; giải pháp cho chương trình hạt nhân của Triều Tiên; vấn đề biến đổi khí hậu, môi trường, di cư và kiểm soát biên giới.

Từ cuối tháng 2 năm 2014, các cuộc biểu tình ủng hộ thân Nga và kích động cổ xuý chủ nghĩa dân tộc và nhóm chống chính phủ đã diễn ra ở các thành phố lớn trên khắp vùng phía đông và phía nam của Ukraine.

Ukraine có vị trí chiến lược là cái nôi của nền văn minh Nga nhưng cuộc đối đầu với các phe phái tại Ukraine còn là đối đầu Nga – phương Tây. Sự leo thang xung đột tại miền Đông Ukraine, làm dấy lên mối lo ngại về khả năng bùng phát trở lại “lò lửa” thời điểm đầu năm 2014, cuộc xung đột sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực tới cả châu Âu, song người thiệt hại nhiều nhất chính là Keiv chứ không phải ai khác.

Kinh tế Ukraine đã rơi vào khủng hoảng trầm trọng sau hơn hai năm xảy ra nội chiến. Đã gần 9.553 người thiệt mạng, hơn 22.000 người bị thương, hiện có ít nhất 3,1 triệu người cần trợ giúp nhân đạo, trong đó 1,1 triệu người thường xuyên chịu cảnh thiếu ăn.

Tổng thống Nga Putin đã lên tiếng cáo buộc Keiv đang né tránh trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ chính trị trong các thoả thuận Minsk. Bên cạnh đó cũng nhấn mạnh các giải pháp về an ninh, thảo luận về các lựa chọn hướng tới một chiến lược có thể đem lại hoà bình cho Ukraine. Ngăn chặn việc hỗ trợ vũ khí quân sự hạng nặng và vũ khí cho lực lượng đối lập.

Cần có sự ủng hộ của các nước châu Âu với Ukraine, cần có sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương và cần có sự hỗ trợ về tài chính để cải cách tình hình kinh tế suy giảm.

Trong những năm gần đây, người tị nạn đã chủ yếu chạy trốn hoặc do đàn áp hoặc do tình trạng mất an ninh cùng cực sau sự tan rã của nhà nước. Chúng ta chứng  kiến điều này tại khu vực Balkan trong những năm 1990, ở Afghanistan và vùng Sừng châu Phi trong những năm 2000. Năm triệu người Syria hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon và Jordan là ví dụ mới nhất và rõ ràng nhất của hình mẫu này.
 
Đối với tầng lớp người di cư này, các yếu tố thúc đẩy ở quê nhà cho đến nay là quan trọng nhất. Tuy nhiên, ranh giới giữa những người tị nạn và di dân kinh tế mờ đi theo thời gian. Lịch sử chỉ ra rằng hầu hết những người tị nạn không trở về quê hương bản xứ của họ. Phải mất quá lâu thì cảm giác bất an cùng cực mới giảm dần; trong khi đó, sự cám dỗ của một cuộc sống tốt hơn luôn thường trực.
 
Con đường phía trước là khó khăn. Các bước đơn giản nhất là các bước tăng cường cảm giác an toàn của cử tri, theo nghĩa rộng nhất, vì các chính sách này nằm trong tầm kiểm soát của các nhà lãnh đạo chính trị.
 
Những biện pháp này sẽ bao gồm không chỉ việc giới hạn số người di cư kinh tế, mà còn cả các chính sách dẫn đến kỳ vọng toàn dụng lao động và duy trì thu nhập.
 
Đây là toàn bộ những ý kiến của tôi về những vấn đề hiện nay, việc khắc phục còn nhiều khó khăn, nhưng các quốc gia cần có chính sách nhất quán trong việc tiếp nhận người nhập cư, chủ động và thể hiện trách nhiệm rõ ràng trong những đóng góp vào các giải pháp quốc tế về cuộc khủng hoảng di dân. Các tổ chức quốc tế và khu vực cần đóng vai trò quan trọng trong hợp tác điều phối các nỗ lực, hỗ trợ các nước cải thiện điều kiện kinh tế, xã hội; tìm kiếm các giải pháp chính trị, hòa giải cho các cuộc xung đột; hỗ trợ các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc khủng hoảng di cư.

Việt Nam, Ngày 22 tháng 11 năm 2016