© 2020 Bài Kiểm Tra.com. All Rights Reserved.

Trong đoạn trích Nỗi oan hại chồng, nhân vật Thị Kính không chỉ chịu khổ vì bị oan mà còn mang nỗi nhục của một thân phân nghèo hèn bị kẻ giàu có, tàn ác khỉnh rẻ

Thứ bảy - 21/03/2020 11:36
Trong đoạn trích Nỗi oan hại chồng, nhân vật Thị Kính không chỉ chịu khổ vì bị oan mà còn mang nỗi nhục của một thân phân nghèo hèn bị kẻ giàu có, tàn ác khỉnh rẻ
Hãy chứng minh rằng: trong đoạn trích Nỗi oan hại chồng, nhân vật Thị Kính không chỉ chịu khổ vì bị oan mà còn mang nỗi nhục của một thân phân nghèo hèn bị kẻ giàu có, tàn ác khỉnh rẻ.
Quan Âm Thị Kính là vở chèo nổi tiếng trong kho tàng văn học dân tộc. Tác phẩm có một sức sống bền bỉ, dài lâu theo suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Chính những giá trị hiện thực và nhân đạo đã làm nên sức sống trường tồn cho tác phẩm. Chỉ qua đoạn trích Nỗi oan hại chồng, ta đã cảm nhận được những giá trị to lớn ấy. Điều đó được thể hiện qua nhân vật Thị Kính với nỗi oan ức không gì thanh minh được và đặc biệt là nỗi nhục của một thân phận nghèo hèn bị kẻ giàu có, tàn ác khinh rẻ.

Đoạn trích bắt đầu bằng cảnh Thiện Sĩ ngồi đọc sách rồi thiu thiu ngủ. Thị Kính ngồi khâu bên cạnh, thấy một sợi râu của chồng mọc ngược, cho là không tốt, định lấy dao khâu xén đi. Ngờ đâu Thiện Sĩ giật mình tỉnh dậy hô hoán lên. Sùng ông, Sùng bà vốn không ưa Thị Kính, thấy thế bèn vu ngay cho Thị Kính tội có ý giết chồng. Rồi mặc cho Thị Kính thanh minh, van xin, Sùng ông, Sùng bà đuổi Thị Kính về nhà bố mẹ đẻ. Sùng ông gọi Mãng ông (bố Thị Kính) sang. Sau khi làm cho hai bố con phải nhục nhã, khổ sở, hai vợ chồng bỏ vào nhà trong để mặc bố con Thị Kính ôm nhau than khóc rồi đưa nhau về.

Nổi bật trong đoạn này là hình ảnh Thị Kính, người phụ nữ hết lòng thương yêu chồng. Khi chồng ngủ, Thị Kính ngồi quạt cho chồng. Cũng vì yêu chồng, ngắm chồng khi chồng ngủ, Thị Kính mới phát hiện ra một chiếc râu mọc ngược. Với suy nghĩ rất bình thường, giản dị “Trước đẹp mặt chồng, sau đẹp mặt ta”, Thị Kính đã toan lấy dao khâu xén chiếc râu đó đi. Những suy nghĩ và hành động của Thị Kính rất tự nhiên, thể hiện những tình cảm nồng nàn và chân thực của người phụ nữ yêu chồng.

Nhưng Thiện Sĩ đã không hiểu được điều đó. Và nhất là Sùng bà thì càng không hiểu. Trong hành động và ngôn ngữ, Sùng bà tỏ ra là một kẻ tàn nhẫn, độc ác, không những thế lại coi thường những người lao động nghèo khổ. Bà ta dúi đầu Thị Kính xuống, bắt Thị Kính phải ngửa mặt lên (một kiểu hạ nhục người khác). Rồi không cho Thị Kính được phân bua, thanh minh, mụ dúi tay đẩy Thị Kính ngã khuỵu xuống, nhất quyết trả Thị Kính về cho gia đình. Không chỉ vậy, Sùng bà còn đay nghiến mắng nhiếc Thị Kính thậm tệ. Điều quan trọng nhất là cách mắng chửi của Sùng bà đối với Thị Kính không phải là lời mắng của mẹ đối với con, cũng không phải là của một bà mẹ chồng đối với con dâu của mình. Mà đó là những lời lẽ của một kẻ tàn nhẫn và độc ác, hợm hĩnh, tự coi mình là tầng lớp trên, coi thường những người khác, nhất là những người lao động. Sùng bà tức giận, chửi mắng Thị Kính thậm tệ không hẳn vì Thị Kính định hại con bà mà cơ bản là vì sự chênh lệch đẳng cấp giữa hai gia đình. Thị Kính là con nhà nghèo mà lại dám bước vào, hơn thế nữa lại là nàng dâu, trở thành người trong gia đình mụ.

Trước nỗi oan khuất, Thị Kính không biết làm gì khác, chỉ một mực kêu oan. Thị Kính đã kêu oan tới năm lần. Bốn lần trước là hướng đến mẹ chồng và chồng (“Oan con lắm mẹ ơi!”, “Oan thiếp lắm chàng ơi”!). Cả bốn lần, lời kêu oan của Thị Kính chỉ như đổ thêm dầu vào lửa, bởi Thiện Sĩ chỉ là một kẻ bạc nhược, đớn hèn, còn Sùng bà thì hiển nhiên không muốn chấp nhận Thị Kính là dâu con trong nhà. Chỉ đến lần thứ năm, lời kêu oan của Thị Kính mới nhận được sự cảm thông, nhưng đó lại chỉ là của Mãng ông: “Oan cho con lắm à?”. Một sự cảm thông đau khổ và bất lực. Mãng ông biết con gái bị oan nhưng biết phận mình chỉ là một người nông dân nghèo, không có vị thế trong xã hội - lại là xã hội phong kiến - ông không thể làm gì để giúp đỡ con gái.

Sùng ông, Sùng bà thật là những kẻ độc ác đến tàn nhẫn. Đuổi Thị Kính ra khỏi nhà chưa thỏa, trước khi đuổi, chúng còn bày ra một màn kịch độc ác nhằm làm cho cha con Thị Kính phải nhục nhã ê chề. Sùng ông gọi Mãng ông sang để nhận con gái về, lại nói: Ông Mãng ơi, ông sang mà ăn cữ cháu! Mãng ông tưởng thật, đang nói giọng hoan hỉ thì bị giội ngay gáo nước lạnh: “Đây này! Đang nửa đêm nó cầm đao giết chồng đây này!”. Không những thế, Sùng ông còn thẳng thừng cự tuyệt quan hệ thông gia với Mãng ông bằng cách dúi ngã Mãng ông rồi bỏ vào nhà.

Xung đột kịch đã được đẩy đến mức cao nhất: Thị Kính không những bị đẩy vào cảnh tan vỡ hạnh phúc vợ chồng, bị chửi mắng, hành hạ mà còn phải chứng kiến cảnh người cha già yếu bị chính bố chồng làm cho nhục nhã, khổ sở. Hình ảnh hai cha con ôm nhau khóc là hình ảnh của những người chịu oan, đau khổ mà hoàn toàn bất lực. Đó là bi kịch điển hình của những người dân nghèo, nhất là những người phụ nữ nông thôn trong xã hội cũ. Khi Mãng ông bảo Thị Kính về theo mình, Thị Kính đi theo cha mấy bước, rồi dừng lại, quay nhìn vào từ cái kỉ đến sách, thúng khâu, rồi cầm lấy chiếc áo đang khâu dở, bóp chặt trong tay. Cử chỉ và lời hát của Thị Kính thể hiện rất nhiều ý nghĩa:

Thương ôi! Bấy lâu sắt cầm tịnh hảo
Bỗng ai làm chăn gối lẻ loi...

Những cặp từ ngữ “bấy lâu - bỗng; sắt cầm- chăn gối lẻ loi”...với sắc thái ý nghĩa đối lập diễn tả hai trạng thái trái ngược nhau được chuyển đổi rất đột ngột. Từ cảnh “sắt cầm tịnh hảo” (ý nói tình vợ chồng hòa hợp đầm ấm) đến cảnh “chăn gối lẻ loi” (vợ chồng chia lìa) chỉ là trong phút chốc. Bên này là hạnh phúc, bên kia là cảnh chia lìa. Nhân vật Thị Kính đã bị đẩy khỏi cuộc sống đời thường một cách bất ngờ, đau đớn đầy tủi nhục.

Có thể nói, xây dựng đoạn trích Nỗi oan hại chồng, tác giả dân gian đã thể hiện niềm đồng cảm sâu sắc với nhân vật Thị Kính nói riêng và tầng lớp dân lao động nói chung. Đoạn trích còn thể hiện những xung đột giai cấp gay gắt trong xã hội phong kiến xưa và đó là tiền đề để những người dân lao động nghèo khổ bộc lộ những phẩm chất tốt đẹp vốn có của mình: chất phác, thật thà, nhân hậu, vị tha...

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây